« ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ »

Σήμερα η αγία μας Εκκλησία, αγαπητοί μου φίλοι, τιμά τη μνήμη του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Ματθαίου. Ο Ματθαίος ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσμα του Χριστού και μεταστράφηκε από τελώνης (εισπράκτορας φόρων) σε Απόστολο και Ευαγγελιστή. Στους καταλόγους των δώδεκα μαθητών που αναγράφονται στην Καινή Διαθήκη αναφέρεται το όνομα Ματθαίος. Ο ίδιος έτσι ονομάζει τον εαυτό του στον κατάλογο των μαθητών που παραθέτει στο Ευαγγέλιό του (ΜΑΤΘ. 10, 3). Στη διήγηση της κλήσης κάνει λόγο για έναν άνθρωπο που κάθεται στο τελώνιο και γι’ αυτό ο ίδιος χαρακτηρίζει τον εαυτό του «Ματθαίος ο τελώνης». Αυτός ο τελώνης στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιο ονομάζεται «Λευΐς ο του Αλφαίου» (ΜΑΡΚ. 2, 14), ενώ ο Λουκάς αναφέρει μόνο «Λευΐς» (ΛΟΥΚΑ 5, 27). Αν και ο  Απόστολος Ιάκωβος αναφέρεται ως υιός του Αλφαίου, δεν ήταν αδελφός του Αποστόλου Ματθαίου.

Ο  τελώνης Ματθαίος και ο Λευΐς είναι το ίδιο πρόσωπο. Το όνομα Ματθαίος που το πήρε μετά την κλήση του από τον Χριστό, σημαίνει Θεόδωρος ή Θεοδώρητος δηλαδή αυτός που είναι δώρο Θεού. Είναι σύντμηση του ονόματος Ματθανίας. Δεν γνωρίζουμε πότε και γιατί ο Κύριος του έδωσε το όνομα, με το οποίο ήταν πλέον γνωστός στην Εκκλησία, όταν έγραφε το Ευαγγέλιό του. Οι δύο άλλοι Ευαγγελιστές, Μάρκος και Λουκάς από σεβασμό προς τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Ματθαίο, δεν αναφέρουν το επάγγελμά του διότι ο τελώνης ήταν μισητό πρόσωπο για τον λαό. Ο ίδιος όμως αναφέρει ότι ο Κύριος «είδεν άνθρωπον καθήμενον επί το τελώνιον, Ματθαίον λεγόμενον» (ΜΑΤΘ. 9, 9), άνθρωπο δηλαδή γνωστό με το όνομα Ματθαίος. Δεν αρνείται την προηγούμενη ζωή του ο Απόστολος, ομολογεί την αλλαγή του μετά την κλήση του. Αυτό φανερώνει την μεγάλη του ταπείνωση.

Ο Απόστολος Ματθαίος κατοικούσε στην Καπερναούμ, πόλη που ανήκε στη δικαιοδοσία του Ηρώδη. Ο ίδιος ως υπάλληλος θα ανήκε στην υπηρεσία κάποιου επιχειρηματία, που εξαγόραζε από τους Ρωμαίους την είσπραξη των φόρων της πόλης ή και ολόκληρης της περιφέρειας. Γνώριζε δε ασφαλώς την αραμαϊκή γλώσσα, που μιλούσαν οι Ιουδαίοι αλλά και την ελληνική. Στην κλήση του Κυρίου υπάκουσε αμέσως και χωρίς δισταγμό εγκατέλειψε τα πάντα. Αυτό σημαίνει ότι γνώριζε και σεβόταν τον Κύριο. Ανήκε και αυτός στους τελώνες, που πλησίαζε ο Κύριος και που οι Φαρισαίοι για να τον κατηγορήσουν τον χαρακτήριζαν «φίλο των τελωνών» (ΛΟΥΚΑ 7, 35). Ο Ματθαίος πρέπει να ήταν πλούσιος. Αυτό φαίνεται από το ότι είχε δικό του σπίτι. Σε αυτό για να εορτάσει το γεγονός της κλήσης του και την εγκατάλειψη του επαγγέλματός του παραθέτει γεύμα αποχαιρετιστήριο στο οποίο κάλεσε πάρα πολλούς ανθρώπους.  

Μετά την κλήση του παραμένει αφανής μέσα στον κύκλο των μαθητών. Και όταν ζούσε ο Κύριος αλλά και μετά την Ανάσταση. Δεν αναφέρεται πουθενά μέσα στην Καινή Διαθήκη το όνομά του. Αυτή η αφάνεια μαρτυρεί ασφαλώς την ταπεινοφροσύνη του. Ζούσε ασκητική ζωή. Η τροφή του ήταν καρποί και λαχανικά. Δεν έτρωγε καθόλου κρέας. Μετά την Ανάσταση του Κυρίου ο Ματθαίος, όπως αναφέρουν οι Κλήμης, Ευσέβιος και Ειρηναίος, κηρύττει τον Χριστό, περίπου για οκτώ χρόνια, στους Εβραίους. Εκεί έγραψε μεταξύ 60-66 μ.Χ. το Ευαγγέλιό του στην αραμαϊκή γλώσσα, που το μετάφρασε ο ίδιος ή κάποιος άλλος αποστολικός άνδρας αργότερα στα ελληνικά. Σε αυτό περιλαμβάνονται οι αφηγήσεις γεγονότων της ζωής του Κυρίου, αλλά και διδασκαλίες που χρησιμοποιούσε στις κατηχήσεις του. Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο απευθύνεται στους Ιουδαίους.

Σκοπός της συγγραφής του Ευαγγελίου από τον Απόστολο Ματθαίο ήταν να φανερώσει ότι ο Χριστός καταγόταν «εκ σπέρματος Δαυΐδ», γι’ αυτό και αρχίζει με την Γέννησή Του. Γι’ αυτό εκλέγει κύρια γεγονότα της ζωής του Κυρίου, συλλέγει λόγους του και τα τοποθετεί με τρόπο, ώστε να ανταποκρίνονται στην απόδειξη της θέσης, ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Μεσσίας που προαναγγέλθηκε στους Ιουδαίους. Με την παράθεση δε των προφητειών της Παλαιάς Διαθήκης φανερώνει ότι εκπληρώθηκαν στο πρόσωπο του Χριστού. Για τη μετέπειτα δράση του Αποστόλου Ματθαίου όσα παραδίδονται δεν μπορούμε να τα θεωρήσουμε ακριβή και ιστορικά. Ο Ρουφίνος, ο Γρηγόριος ο Μέγας και ο εκκλησιαστικός ιστορικός Σωκράτης αναφέρουν ότι πήγε στην Αιθιοπία. Ο Παυλίνος Νώλης αναφέρει ότι επέστρεψε στον Χριστό τους ειδωλολάτρες Πάρθους. Τελείωσε δε τη ζωή του με μαρτυρικό θάνατο στην Ιεράπολη της Συρίας.

Αγαπητοί μου φίλοι, διαβάζοντας τη ζωή του Αποστόλου Ματθαίου βλέπουμε την ταπεινοφροσύνη του και την μεγάλη του μετάνοια. Τα άφησε όλα και ακολούθησε τον Χριστό. Δεν δίστασε ούτε στιγμή να εγκαταλείψει τις επίγειες απολαύσεις. Αυτή η άμεση υπακοή και αυταπάρνηση αποτελεί παράδειγμα πίστης για εμάς τους σημερινούς Χριστιανούς. Όπως είδαμε, ο Ματθαίος μετά την κλήση του, παρέθεσε δείπνο στο σπίτι του, όπου κάλεσε τον Ιησού και τους μαθητές, μαζί με πολλούς άλλους τελώνες και αμαρτωλούς. Όταν οι Φαρισαίοι επέκριναν τον Ιησού γι’ αυτό, ο Κύριος τους είπε «δεν ήλθα να καλέσω σε μετάνοια τους δικαίους αλλά τους αμαρτωλούς» (ΜΑΤΘ. 9, 13). Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την κεντρική θέση της μετάνοιας και της συγχώρησης στο χριστιανικό μήνυμα. Ας έχουμε την ευλογία του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Ματθαίου στη ζωή μας.

Με αγάπη Χριστού,

π. Βασίλειος.