Στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα,
αγαπητοί μου φίλοι, ο Ευαγγελιστής Λουκάς μας μεταφέρει στο όρος της Γαλιλαίας,
όπου ο Κύριος παραδίδει στους μαθητές Του τον τέλειο νόμο της Καινής Διαθήκης
με την «επί του όρους ομιλία» Του. Και συγκεφαλαιώνει μέσα σε λίγες λέξεις το
πνεύμα του νέου νόμου Του λέγοντας: «Όπως θέλετε να σας συμπεριφέρονται οι
άνθρωποι, έτσι ακριβώς να συμπεριφέρεσθε κι εσείς σε αυτούς» (ΛΟΥΚΑ 6, 31). Και
εξηγεί αμέσως την τόσο περιεκτική αυτή εντολή Του. «Γιατί, αν αγαπάτε αυτούς που
σας αγαπούν, ποια εύνοια περιμένετε από τον Θεό; Αφού και οι αμαρτωλοί αγαπούν
αυτούς που τους αγαπούν. Κι αν κάνετε καλό σε αυτούς που σας κάνουν καλό, ποια
εύνοια περιμένετε από τον Θεό; Και οι αμαρτωλοί το ίδιο κάνουν. Αν δανείζετε σε
όσους ελπίζετε να σας τα επιστρέψουν, ποια εύνοια περιμένετε από τον Θεό; Και
οι αμαρτωλοί δανείζουν στους ομοίους τους για να τα πάρουν πίσω. Αντίθετα,
εσείς να αγαπάτε τους εχθρούς σας, να κάνετε το καλό και να δανείζετε, χωρίς να
περιμένετε να πάρετε πίσω τίποτα» (ΛΟΥΚΑ 6, 32-35).
Στο τμήμα αυτό της «επί του όρους ομιλίας»
Του ο Κύριος κάνει μία σύγκριση ανάμεσα στην ψεύτικη αγάπη του κόσμου και στην
πραγματική αγάπη που πρέπει να έχουν οι μαθητές Του. Και ζητά την ανιδιοτελή
αγάπη και όχι την ψεύτικη συμφεροντολογική αγάπη του κόσμου, η οποία δεν έχει
πνευματική αξία. Διότι ποια αξία έχει να κάνουμε το καλό επειδή περιμένουμε
ανταπόδοση; Η αγάπη αξίζει μόνο όταν την κάνουμε για τον Θεό, χωρίς να
υπολογίζουμε ποιος είναι ο αποδέκτης της αγάπης μας. Η αγάπη που ζητά ο Χριστός
πρέπει να αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους, ακόμη και τους δύστροπους, τους
άδικους και τους εχθρούς. Βέβαια μία τέτοια αγάπη προς τους εχθρούς μας
φαίνεται πολύ δύσκολη, ίσως και ακατόρθωτη. Πως να αγαπάμε και να ευεργετούμε
ακόμη και αυτούς που μας αδικούν, μας βρίζουν και μας πολεμούν; Είναι όντως
δύσκολη μία τέτοια αντιμετώπιση της κακίας των άλλων.
Όμως αυτό είναι το μέτρο της αληθινής
αγάπης, το μέτρο της τελειότητας. Σε αυτήν την υψηλή κορυφή της αγιότητας μας
καλεί ο Κύριος. Και αυτό δεν είναι ακατόρθωτο ή εκτός πραγματικότητας. Τέτοια
αγάπη έδειξαν άγιοι και πιστοί της Εκκλησίας μας ανά τους αιώνες. Η αγάπη τους
αυτή ήταν που εντυπωσίασε τον κόσμο και άλλαξε τον κόσμο. Η αγάπη τους αυτή
ήταν η σφραγίδα της γνησιότητάς τους. Τέτοια αγάπη μας έδειξε ο Κύριος, ο
Οποίος σταυρώθηκε για εμάς που ήμασταν αποστάτες και εχθροί Του και από τον
σταυρό Του συγχώρησε τους σταυρωτές Του. Βέβαια η αγάπη προς τους εχθρούς δεν
είναι ανθρώπινο κατόρθωμα. Είναι δώρο της Χάριτος του Θεού. Είναι μία κατάσταση
αγία, ανώτερη και αληθινή. Αν θέλουμε κι εμείς να αποκτήσουμε την αγάπη αυτή,
οφείλουμε να τη ζητάμε από τον Θεό και να αγωνιζόμαστε ταυτόχρονα να την
αποκτήσουμε.
Και αν τελικά αποκτήσουμε μία τέτοια
αγάπη, θα είναι μεγάλη η αμοιβή μας από τον Θεό, σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου
που ακούσαμε στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα. «Έτσι, ο Θεός, που είναι καλός
ακόμη και με τους αχάριστους και τους κακούς, θα σας ανταμείψει με το παραπάνω
και θα σας κάνει παιδιά Του. Να είσθε λοιπόν σπλαχνικοί, όπως σπλαχνικός είναι
και ο Θεός Πατέρας σας», λέει ο Κύριος (ΛΟΥΚΑ 6, 35-36). Στο ιερό κείμενο ο
Κύριος μας λέει ποια είναι η αμοιβή και η δωρεά αυτών που θα δείχνουν μια
τέτοια αγάπη και ευσπλαχνία προς όλους τους συνανθρώπους τους. Σε άλλους
Μακαρισμούς ο Κύριος υπόσχεται την Βασιλεία Του, την κληρονομιά της γης και του
ουρανού, τα ουράνια αγαθά Του. Εδώ όμως ο Κύριος δίνει τη μεγαλύτερη δωρεά.
Όποιος μπορεί να αγαπά τους εχθρούς του, θα αποκτήσει τη μεγαλύτερη χάρη, θα
φθάσει στο σημείο που μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος.
Ποιο είναι το σημείο αυτό; Με τέτοια αγάπη
ο άνθρωπος θα γίνει κατά χάριν θεός, υιός του Υψίστου Θεού. Θα αποκτήσει θεϊκά
χαρακτηριστικά. Και εξηγούν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας: Καμία άλλη αρετή δεν
μας κάνει τόσο όμοιους με τον Θεό όσο η αγάπη και η συμπάθεια και η ευσπλαχνία
προς τους εχθρούς μας, προς τους πονηρούς και αχάριστους ανθρώπους. Αυτή η
ανιδιοτελής αγάπη μας προσδίδει τα χαρακτηριστικά του Θεού. Μας κάνει κατά
χάριν θεούς. Μπορούμε να το κατανοήσουμε αυτό; Θα γίνουμε κάποια ημέρα όμοιοι
με τον Θεό. Βέβαια όμοιοι στην ουσία του Θεού δεν μπορούμε να γίνουμε. Θα
γίνουμε όμως κατά χάριν στα θεϊκά Του ιδιώματα. Θα μας πλουτίσει ο Θεός με τα
δικά Του χαρακτηριστικά. Υπάρχει κάτι μεγαλύτερο από αυτό, που να μπορούμε να
αποκτήσουμε; Φυσικά και όχι! Είναι η τελειότερη ψυχική κατάσταση, στην οποία
μπορεί να περιέλθει ο άνθρωπος.
Αγαπητοί μου φίλοι, όπως λέει ο καθηγητής
Χρήστος Γιανναράς «Η αγάπη δεν είναι ούτε συναισθηματισμός, ούτε μόνο καλές
προθέσεις, αλλά το μέγιστο άθλημα της αυθυπέρβασης» (Αλφαβητάρι της Πίστης,
σελίδα 10). Όταν λέμε αγάπη δεν εννοούμε ποτέ ένα συναίσθημα, αλλά μία
σταύρωση. Η αγάπη από τη φύση της είναι σταυρός και όποιος αγαπά πραγματικά
αυτός σταυρώνεται. Γιατί δεν μπορούμε να αγαπήσουμε τους συνανθρώπους μας,
χωρίς να σταυρώσουμε τα πάθη μας, τον εγωϊσμό μας, το θυμό μας και πολλά άλλα.
Υπάρχει άραγε κάτι μεγαλύτερο από την αγάπη που πρέπει να ποθήσουμε στη ζωή
μας; Υπάρχει κάτι αγιότερο και υψηλότερο από την αρετή της αγάπης; Ας
προσπαθήσουμε λοιπόν να αρχίσουμε να καλλιεργούμε την αρετή της αγάπης σε κάθε
πτυχή της ζωής μας. Η ανιδιοτελής αυτή αγάπη θα μας αγιάσει, θα μας σώσει και
θα μας δοξάσει. Το εύχομαι ολόψυχα για όλους μας.
Με
αγάπη Χριστού,
π.
Βασίλειος.