«Εδόθη μοι σκόλοψ τη σαρκί, άγγελος σατάν,
ίνα με κολαφίζη ίνα μη υπεραίρωμαι» (Β΄ ΚΟΡ. 12, 7). Στο σημερινό Αποστολικό
ανάγνωσμα, αγαπητοί μου φίλοι, ο
Απόστολος Παύλος μιλάει μεταξύ των άλλων για μία προσωπική του δοκιμασία. Την
ονομάζει «σκόλοπα», δηλαδή σκληρό αγκάθι που ενοχλεί πολύ. Και γράφει ότι την
προκαλούσε, κατά παραχώρηση Θεού, «άγγελος σατάν» (Β΄ ΚΟΡ. 12, 7), δηλαδή
απεσταλμένος του διαβόλου, πονηρό πνεύμα. Μάλιστα ήταν τόσο ενοχλητική, ώστε
τον «κολάφιζε», δηλαδή ήταν σαν να τον χτυπούσε στο πρόσωπο. Από τα λεγόμενα
του Αποστόλου Παύλου πρέπει αυτή η ασθένεια να τον βασάνιζε για πολλά χρόνια.
Παρόλα αυτά ο άγιος Απόστολος δεν αγανάκτησε, ούτε απελπίσθηκε. Αντίθετα
σημειώνει ότι αυτή η δοκιμασία τον ωφελούσε πολύ. Ας δούμε, λοιπόν, με αφορμή
τη δοκιμασία του Παύλου, ποιες είναι οι ωφέλειες των θλίψεων για τον πιστό Χριστιανό.
Οι θλίψεις, όπως φαίνεται από τα λόγια του
Αποστόλου Παύλου, βοηθούν στο να καλλιεργήσει ο αγωνιζόμενος πιστός το ταπεινό
φρόνημα. Είχα τόσες πολλές αποκαλύψεις, γράφει ο Απόστολος Παύλος, τόσες
θαυμαστές οράσεις και εμπειρίες από τον Θεό, ώστε, για να μην υπερηφανεύομαι,
μου έδωσε «σκόλοπα» στο σώμα, για να με ταλαιπωρεί και να μένω στην ταπείνωση.
Τη χρόνια δοκιμασία του, που πολύ τον δυσκόλευε, τη θεώρησε δωρεά του Θεού,
σωτήρια παρέμβασή Του που τον προστάτευε από την υψηλοφροσύνη. Οι δοκιμασίες
και οι θλίψεις οδήγησαν τον Απόστολο Παύλο στην κατά Θεό προκοπή. Ως άνθρωπος
ζήτησε να απαλλαγεί από αυτές, αλλά δεν επέμεινε και άφησε τον εαυτό του στην
Πρόνοια του Θεού. Γνώριζε πολύ καλά ότι χωρίς τις δοκιμασίες θα έπεφτε στην
υπερηφάνεια. Γνώριζε την ασθένεια της ανθρώπινης φύσης.
Αντίστοιχα κι εμείς στις θλίψεις, αν τις
αντιμετωπίζουμε με υπομονή και πίστη, συνειδητοποιούμε ότι από μόνοι μας
είμαστε αδύναμοι, μικροί, θνητοί, και ό,τι καλό έχουμε, είναι του Θεού. Πόσο
μας ταπεινώνουν η φτώχεια και η στέρηση, η αδικία, το πένθος και ιδιαίτερα η
ασθένεια και ο πόνος! Μας βοηθούν να αποβάλουμε το υψηλό φρόνημα, τη
ματαιοδοξία μας, τη σκληροκαρδία μας. Προσγειωνόμαστε στην πραγματικότητα. Δεν
πετάμε στα σύννεφα. Εμβαθύνουμε στην αλήθεια που διακήρυξε ο Κύριος, ότι «χωρίς
εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (ΙΩΑΝ. 15, 5). Ίσως έχουμε συναντήσει ανθρώπους
που αντιμετώπισαν με πολλή πίστη μεγάλες θλίψεις στη ζωή τους. Γι’ αυτό έχουν
βαθιά ταπείνωση και πολλή σύνεση. Πολύτιμος καρπός λοιπόν των θλίψεων είναι η
απόκτηση ταπεινού φρονήματος. Χωρίς τις δοκιμασίες και τις θλίψεις στη ζωή μας
δεν μπορούμε να ταπεινωθούμε.
Γράφει ο Απόστολος Παύλος ότι τρεις φορές
παρακάλεσε τον Θεό να τον απαλλάξει από τον «σκόλοπα», και ο Θεός του απάντησε:
«Σου αρκεί η Χάρη που σου δίνω» (Β΄ ΚΟΡ. 12, 9) για να αντέξεις τη θλίψη σου.
Δηλαδή ο Θεός αρνήθηκε να τον απαλλάξει, για να τον ευεργετήσει ακόμη
περισσότερο, να του χορηγήσει πλουσιότερη Χάρη. Ο δοκιμαζόμενος πιστός λοιπόν
λαμβάνει ειδική Χάρη από τον Θεό, όταν δοκιμάζεται. Και αυτή η Χάρη τον
ενισχύει να αντέξει τη δοκιμασία του και να επιτελέσει τα έργα που ο Θεός
περιμένει από εκείνον. Προκειμένου για τον άγιο Απόστολο, τη βαριά και κοπιώδη
Αποστολική του εργασία. Γι’ αυτό και ο ίδιος γράφει αμέσως παρακάτω: «Γι’ αυτό
χαίρομαι για τα παθήματά μου, για τις βρισιές, τις θλίψεις, τους διωγμούς και
τις πιέσεις που πέρασα για χάρη του Χριστού» (Β΄ ΚΟΡ. 12, 10). Επομένως όποιος
σηκώνει τον σταυρό του, ζει με το θαύμα, ζει έντονα την παρουσία του Θεού στη
ζωή του και βιώνει τη δύναμή Του!
«Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Χριστός μας
λέει: “Καταδέχθηκα τον σταυρό για τη σωτηρία των ανθρώπων. Και σ’ εκείνον που
θέλω να τραβήξω κοντά μου, στέλνω πρώτα-πρώτα θλίψεις, και μάλιστα τη μία πίσω
από την άλλη. Του τρυπώ την καρδιά με βέλη βουτηγμένα στο πικρό δηλητήριο του
πόνου. Αυτό κάνω. Και το κάνω για να πεθάνει. Να πεθάνει για τον κόσμο, να
νεκρωθεί απέναντι στην ακαταμάχητη γοητεία, τη γλυκιά έλξη που ασκούν οι
εφήμερες απολαύσεις και η κοσμική δύναμη. Η μάστιγα των θλίψεων είναι η σημαία
της αγάπης μου. Μ’ αυτόν τον τρόπο πλήγωσα την καρδιά του δούλου μου Δαβίδ. Και
μόνο όταν η θύελλα των συμφορών τον χώρισε από τον κόσμο, ο νους του γέμισε με
συνταρακτικούς σωτήριους λογισμούς. Μια απροσδόκητη, ευλογημένη μεταστροφή συντελέστηκε
μέσα του και πλημμύρισε ολόκληρη την ύπαρξή του…” (Πνευματικές νουθεσίες)».
(Πνευματική Ανθολογία-Από τους βίους και τους λόγους Αγίων της Ρωσίας, σελίδα
148).
Αγαπητοί μου φίλοι, αν ο Χριστιανός
αποδεχθεί τη δοκιμασία του και αξιοποιήσει την Χάρη που του δίνει ο Θεός, τότε
θα γευθεί την πιο μεγάλη και τελική ωφέλεια των θλίψεων, που είναι ο αγιασμός
του. Ο Θεός, γράφει ο Απόστολος Παύλος, μας παιδαγωγεί με τις δοκιμασίες «για
το καλό μας, για να μετάσχουμε στην αγιότητά Του» (ΕΒΡ. 12, 10). Οι θλίψεις
τελικά είναι απόδειξη όχι ότι δεν μας θέλει ο Θεός, αλλά ότι μας αγαπά πολύ.
Δεν είναι τιμωρίες αλλά ευεργεσίες. Το αν θα ωφεληθούμε από αυτές, αν θα
δώσουμε τον καρπό για τον οποίο τις επιτρέπει ο Θεός, αυτό εξαρτάται από το πως
εμείς θα τις αντιμετωπίσουμε. Από μόνοι μας βέβαια είμαστε αδύναμοι. Με την
Χάρη του Θεού όμως μπορούμε, και με τις πρεσβείες των Αγίων μας, εκείνων που
σήκωσαν τις πιο μεγάλες θλίψεις για την αγάπη του Χριστού! Αξίζει λοιπόν τον
κόπο να αγωνισθούμε και να αποδεχθούμε τις θλίψεις μας με καρτερία.
Με
αγάπη Χριστού,
π.
Βασίλειος.