« ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ »

Η ελευθερία, αγαπητοί μου φίλοι, είναι ένα από τα μεγαλύτερα δώρα του Θεού στους ανθρώπους. Ένα δώρο όμως το οποίο εύκολα μπορούμε να στερηθούμε, αν δεν κάνουμε σωστή χρήση του. Αυτό μας τονίζει ο Απόστολος Παύλος στη σημερινή Αποστολική περικοπή. «Πάντα μοι έξεστιν, αλλ’ ουκ εγώ εξουσιασθήσομαι υπό τινος» (Α΄ ΚΟΡ. 6, 12). Δηλαδή, «όλα μου επιτρέπονται, εγώ όμως δεν θα αφήσω τίποτε να με κυριέψει» (Α΄ ΚΟΡ. 6, 12). Ως άνθρωποι μπορούμε να τα κάνουμε όλα. Όμως αυτό δεν είναι πάντοτε προς το συμφέρον μας. Ίσως από κάποιες πράξεις μας χαθεί η ελευθερία. Γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, προκειμένου να μη γίνουμε δούλοι σε κάτι που μας αρέσει. Ο λόγος αυτός του Αποστόλου Παύλου μας δίνει μια καλή αφορμή να ασχοληθούμε με το αγαθό της ελευθερίας και να δούμε συγκεκριμένα ποια είναι η αληθινή ελευθερία και πως θα την απολαμβάνουμε.

Ο Θεός μας χάρισε το μοναδικό προνόμιο που ονομάζεται ελευθερία, αυτεξούσιο, καθώς μας έπλασε «κατ’ εικόνα» Του. Μας έδωσε τη δυνατότητα να επιλέγουμε κατά τη θέλησή μας, όχι μόνο τους ανθρώπους που μας περιβάλλουν, που μας κυβερνούν, ή το φαγητό που θα φάμε, αλλά κυρίως να επιλέγουμε το αγαθό ή το κακό, την αρετή ή την αμαρτία. Ο Θεός μας καλεί να Τον ακολουθήσουμε χωρίς να μας εξαναγκάζει σε αυτό. «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν» (ΜΑΡΚ. 8, 34). Σέβεται απόλυτα την ελευθερία που Εκείνος μας έχει χαρίσει. Ο Θεός δίνει μεγάλη σημασία στην ανθρώπινη ελευθερία. Γι’ αυτό και δεν μας πιέζει να κάνουμε το καλό. Μας αφήνει ελεύθερους να επιλέξουμε. Είναι μεγάλη υπόθεση αυτό. Θα μπορούσε ο Θεός με μία τιμωρία να μας κάνει να διαλέξουμε το καλό και την αρετή. Όμως αυτό δεν θα είχε καμία αξία γιατί θα ήταν κάτω από πίεση. Θέλει να αγαπήσουμε το καλό και έτσι να το επιλέξουμε.

Το πολύτιμο όμως αυτό προνόμιο της ελευθερίας εύκολα μπορούμε να το χάσουμε, αν δεν το χρησιμοποιήσουμε σωστά, όπως συνέβη με τον άσωτο υιό της παραβολής του σημερινού ιερού Ευαγγελίου, ο οποίος έκανε κατάχρηση της ελευθερίας του και από ελεύθερο βασιλόπουλο κατάντησε ένας στερημένος δούλος. Εκεί οδηγείται ο άνθρωπος που δεν αξιοποιεί σωστά την ελευθερία του. Εξουσιάζεται τελικά από αυτά που νομίζει ότι έχει δικαίωμα να πράξει. «Πας ο ποιών την αμαρτίαν δούλός εστι της αμαρτίας» (ΙΩΑΝ. 8, 34), τονίζει ο Κύριος. Όποιος αμαρτάνει, αιχμαλωτίζεται στα πάθη του, γίνεται δέσμιος των δαιμόνων, δούλος της φθοράς. Δεν υπάρχει ελευθερία εκεί που επικρατούν τα πάθη. Σε τέτοια κατάσταση υπάρχει μόνο δουλεία και σκλαβιά. Ο άνθρωπος που αποφεύγει τα πάθη είναι ο πραγματικά ελεύθερος. Αναπνέει τον καθαρό αέρα της ελευθερίας.

Αληθινά ελεύθερος επομένως είναι ο άνθρωπος που δεν είναι υποδουλωμένος στην αμαρτία και στα πάθη. Ο άνθρωπος αυτός βιώνει την Χάρη του Θεού, την παρουσία Του στη ζωή του. Ζει μέσα στην πνευματική ατμόσφαιρα του Θεού. Όπου είναι παρών ο Θεός, εκεί υπάρχει αληθινή ελευθερία. Πως λοιπόν θα απολαμβάνουμε το υπέροχο αυτό αγαθό; Ο δρόμος που οδηγεί στην αληθινή ελευθερία περνά από τη βαθιά μετάνοια. Ο άσωτος υιός της παραβολής ελευθερώθηκε πραγματικά, όταν με μετάνοια επέστρεψε στον σπλαχνικό πατέρα του. Και μας διδάσκει με το παράδειγμά του να καταφεύγουμε με μετάνοια στον Κύριό μας Ιησού Χριστό κάθε φορά που βλέπουμε τις αλυσίδες των παθών να μας πνίγουν. Να καταφεύγουμε σ’ Εκείνον που συνέτριψε τον ζυγό της δουλείας του διαβόλου και μας χάρισε την αληθινή ελευθερία της ψυχής. Η δε μετάνοιά μας θα πρέπει να επισφραγίζεται με το ιερό Μυστήριο της Εξομολόγησης. 

Η μετάνοια όμως είναι μόνο η αρχή. Χρειάζεται στη συνέχεια και αγώνας για να διασφαλίσουμε την ελευθερία μας. Απαιτείται πόλεμος, πάλη πνευματική. Θα ζούμε πραγματικά ελεύθεροι, όταν είμαστε δούλοι του Θεού. Ελεύθερος τελικά είναι μόνο εκείνος που ζει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού και υποτάσσεται στις θείες εντολές Του. Για την αντίληψη του κόσμου, βέβαια, η υποταγή αυτή είναι αιχμαλωσία, περιορισμός, δουλεία. Πολλοί είναι εκείνοι που λένε ότι η Εκκλησία περιορίζει την ελευθερία μας. Όμως αυτό δεν ισχύει. Αν κοιτάξουμε γύρω μας τους ανθρώπους που είναι αιχμαλωτισμένοι σε διάφορα πάθη, θα αντιληφθούμε τη σκλαβιά που βιώνουν και τα οδυνηρά αποτελέσματα των πράξεών τους. Αντίθετα οι άνθρωποι που αγωνίζονται απελευθερώνονται από τα δεσμά της αμαρτίας και των παθών. Μέσα από τη φαινομενική δουλεία ο πιστός ζει την αληθινή, την «εν Χριστώ» ελευθερία.

Αγαπητοί μου φίλοι, η ελευθερία είναι το πιο υπέροχο αγαθό! Ακριβό προνόμιο που αποδεικνύει ότι ο άνθρωπος είναι εικόνα του Θεού. Η ελευθερία είναι πολύτιμο δώρο που έχει δοθεί από τον Θεό. Δυστυχώς πολλές φορές δεν καταλαβαίνουμε την αξία του και το πουλάμε πολύ φθηνά. Αν όμως το συνδυάσουμε με τη λογική, που επίσης μας έχει χαρίσει ο Θεός, τότε μπορεί να διακρίνουμε τι είναι πραγματικά ωφέλιμο για την ψυχή μας, τι τελικά μας συμφέρει, ώστε να ελευθερωθούμε από κάθε τι που μας κρατά δέσμιους στη γη. Η ελευθερία υπάρχει μόνο κοντά στον Χριστό. «Ο γαρ νόμος του πνεύματος της ζωής εν Χριστώ Ιησού ηλευθέρωσέ με από του νόμου της αμαρτίας και του θανάτου» (ΡΩΜ. 8, 2), τονίζει ο Απόστολος Παύλος. Δηλαδή, «ο Ιησούς Χριστός μας οδήγησε στο χώρο όπου κυριαρχεί το ζωοποιό Πνεύμα και μας απελευθέρωσε από την κυριαρχία της αμαρτίας και του θανάτου» (ΡΩΜ. 8, 2).

Με αγάπη Χριστού,

π. Βασίλειος.