« ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Α΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ »

Η σημερινή τελευταία Κυριακή, αγαπητοί μου φίλοι, πριν από την Πεντηκοστή, που είναι αφιερωμένη στους Αγίους Πατέρες της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, κυριαρχεί στη λειτουργική ατμόσφαιρα της ημέρας το θέμα του αποχωρισμού. Η εορτή της Αναλήψεως, που εορτάσαμε πριν από λίγες ημέρες, έχει συμβάλει αποφασιστικά στη δημιουργία μιας τέτοιας ατμόσφαιρας. Πολλοί από τους ύμνους που ψάλλαμε σήμερα είναι ύμνοι της Αναλήψεως. Αλλά το θέμα του αποχωρισμού κυριαρχεί και στα αναγνώσματα της σημερινής Κυριακής. Το Ευαγγελικό ανάγνωσμα περιλαμβάνει την αρχιερατική προσευχή του Χριστού στο Όρος των Ελαιών, όταν ο αποχωρισμός Του από τους μαθητές επίκειται και στον οποίο εξάλλου και αναφέρεται. Αποχαιρετιστικό είναι και το Αποστολικό ανάγνωσμα, από τις Πράξεις των Αποστόλων. Εκεί ο Απόστολος Παύλος αποχαιρετά τους Εφεσίους.

Ας δούμε πρώτα το Ευαγγελικό ανάγνωσμα. Ο Χριστός άρχισε να προετοιμάζει πολύ νωρίς τους μαθητές Του για τον προσεχή αποχωρισμό τους. Όσο πλησιάζει περισσότερο προς τη θυσία Του αυξάνει τη συχνότητα των προειδοποιήσεών Του προς τους μαθητές. «Έτι μικρόν χρόνον μεθ’ υμών ειμι και υπάγω προς τον πέμψαντά με» (ΙΩΑΝ. 7, 33). Και μάλιστα περιγράφει πιο συγκεκριμένα τον τρόπο του αποχωρισμού Του από αυτούς. Εν τω μεταξύ τους διαβεβαιώνει ότι τα συναισθήματά Του γι’ αυτούς δεν έχουν αλλάξει. Τους δείχνει το ενδιαφέρον Του και την αγάπη Του. Αναγνωρίζει και αντιμετωπίζει τις αμφιβολίες τους, που είναι ανθρώπινες. Ο Χριστός γνωρίζει ότι θα κλονισθεί η πίστη τους μετά την αναχώρησή Του και τους προετοιμάζει κατάλληλα. Οι μαθητές Του έχουν απόλυτη ανάγκη από λόγια συμπαράστασης του δασκάλου τους.

Το αποκορύφωμα αυτής της συστηματικής προπαρασκευής των μαθητών για τον αποχωρισμό τους από το διδάσκαλο είναι η αποχαιρετιστήρια ομιλία του Χριστού προς αυτούς. Σ’ αυτή τη μνημειώδη αποχαιρετιστήρια ομιλία, που ο Ευαγγελιστής Ιωάννης τη διέσωσε με κάθε λεπτομέρεια, ο Χριστός προχωρεί βήμα προς βήμα στην αντιμετώπιση όλων των δυνατών επιδράσεων που η αναχώρησή Του μπορεί να έχει επί των μαθητών. Ο Χριστός δείχνει στους μαθητές Του ΐότι ο πόνος του αποχωρισμού είναι ένας παραγωγικός πόνος. Μπορεί να αισθάνονται ότι Τον χάνουν, στην πραγματικότητα όμως δεν Τον χάνουν.  Έχει ήδη επενδύσει ένα μέρος Του σ’ αυτούς που έχει εμπλουτίσει την ύπαρξή τους και που θα μείνει πάντοτε με αυτούς. Οι σχέσεις που τερματίζονται κάποια στιγμή είναι οι παθολογικές, οι οποίες χαρακτηρίζονται από μια διάθεση ιδιοκτησίας.

Ας δούμε τώρα και τον αποχωρισμό στο Αποστολικό ανάγνωσμα της σημερινής Κυριακής. Ο Απόστολος Παύλος αισθάνεται πως το βήμα αυτό είναι αποφασιστικό, και πως δεν έχει πια την ευκαιρία να συνεχίσει το έργο του για τη σωτηρία των χριστιανών στις αγαπημένες του Εκκλησίες. Αλλά έχει θεμελιώσει μια πολύ βαθιά σχέση με όλους αυτούς τους χριστιανούς και γνωρίζει ότι ο χαμός του θα τους πληγώσει βαθύτατα. Ωστόσο γνωρίζει επίσης ότι πρέπει να πάει στα Ιεροσόλυμα. Αν και έχει την πεποίθηση ότι τον επιτάσσει το Άγιο Πνεύμα να πάει στα Ιεροσόλυμα, δεν θέλει η αναχώρησή του να προξενήσει βλάβη σε εκείνους που αγαπά και που εξαρτώνται από αυτόν. Ο Απόστολος Παύλος δεν ήθελε να αισθανθεί κανένας από τους φίλους του παραμελημένος και για να το αποφύγει αυτό δεν διστάζει να ταξιδέψει μέχρι την Αχαΐα.

Ο αποχαιρετισμός είναι απαραίτητος για να μπορεί να γίνει ένας αποχωρισμός μια εποικοδομητική εμπειρία. Ο αποχωρισμός είναι μια πραγματικότητα που είναι κυρίαρχη στην ανθρώπινη ζωή. Όπως παρατηρεί ο πατήρ Φιλόθεος Φάρος : «Ο αποχωρισμός είναι μια μεταπτωτική πραγματικότητα, είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας. Στη ζωή του Θεού δεν υπάρχει αποχωρισμός, γιατί ο Θεός είναι αδιάσπαστη ενότητα. Ο άνθρωπος με την αμαρτία φέρνει στη ζωή του το χωρισμό, αλλά ο Θεός με τη λυτρωτική Του επέμβαση στη ζωή του ανθρώπου δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να χρησιμοποιήσει εποικοδομητικά τις κακές συνέπειες της αμαρτωλότητός του. Έτσι χρησιμοποιεί το θάνατο για να κάνει θνητό το κακό. Και έτσι χρησιμοποιεί τον αποχωρισμό σαν ένα τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος θα επιτύχει τον εμπλουτισμό και την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του» (Πριν και μετά το Πάσχα, σελίδα 170).

Αγαπητοί μου φίλοι, το θέμα του αποχωρισμού αναπτύσσεται στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας σε μία εποχή του χρόνου που κυριαρχεί ένα κλίμα αποχωρισμού στην καθημερινή μας ζωή. Κλείνουν τα σχολεία, αρχίζει το καλοκαίρι, φεύγουν οι άνθρωποι για διακοπές και έτσι είναι εύκολο να συλλάβει κανείς το σχετικό λειτουργικό μήνυμα. Όποιος το συλλάβει αυτό το μήνυμα και δεχθεί τη λυτρωτική του επίδραση, θα μπορεί να λέει σε όσους απομακρύνονται από αυτόν, για να πορευθούν προς τη δική τους Ιερουσαλήμ : «Τα νυν παρατίθεμαι υμάς, αδελφοί, τω Θεώ και τω λόγω της χάριτος αυτού τω δυναμένω εποικοδομήσαι και δούναι υμίν κληρονομίαν εν τοις ηγιασμένοις πάσιν» (ΠΡΑΞ. 20, 32). Δηλαδή, «τώρα, αδελφοί, σας εμπιστεύομαι στον Θεό και στο κήρυγμα που σας αποκάλυψε η χάρη Του. Αυτός μπορεί να σας κάνει ώριμους στην πίστη και να σας δώσει την επουράνια ζωή μαζί με όλους όσοι είναι δικοί Του» (ΠΡΑΞ. 20, 32).

Με αγάπη Χριστού,

π. Βασίλειος.