« ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ »

Στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα, αγαπητοί μου φίλοι, θαυμάζουμε την ευγενική στάση του Εκατοντάρχου. Ο Εκατόνταρχος ήταν αξιωματικός του Ρωμαϊκού στρατού. Είχε μία θέση επίζηλη στην Ρωμαϊκή κοινωνία και όμως δεν διστάζει να έλθει μπροστά στον Χριστό ως ικέτης να Τον παρακαλέσει να θεραπεύσει τον ασθενή δούλο του. Είναι πραγματικά θαυμαστή η στάση του Εκατοντάρχου, αν αναλογισθούμε την τότε κοινωνική θέση των δούλων. Οι δούλοι εκείνη την εποχή δεν είχαν σχέση με τους σημερινούς οικιακούς βοηθούς, που προσλαμβάνονται σε διάφορες οικογένειες ή υπηρεσίες, που προστατεύονται από τον Νόμο και μπορούν να αποχωρήσουν από την εργασία τους όποτε θελήσουν. Τότε οι δούλοι δεν είχαν κανένα ανθρώπινο δικαίωμα. Μπορούσε ο κύριός τους να τους κάνει ότι θέλει, ακόμη και να τους σκοτώσει με διάφορους τρόπους.

Εκείνη την εποχή οι δούλοι δεν είχαν καμία εκτίμηση από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Αν κάποιος δούλος αρρώσταινε, τον απομόνωναν σε ερημικό μέρος, για να πεθάνει αβοήθητος. Η κοινωνία θεωρούσε εξευτελιστικό να επιδείξει κάποιος ενδιαφέρον για ένα δούλο. Ο φιλόσοφος Κικέρων αναγκάσθηκε να ζητήσει συγγνώμη, επειδή λυπήθηκε για τον θάνατο του δούλου του. Αυτή τη φοβερή κοινωνική κατάσταση βρήκε ο Χριστιανισμός. Μέσα σε αυτή την ανισόρροπη κατάσταση κήρυξε ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσης αξίας ως εικόνες του Θεού. Όπως σεβόμαστε την εικόνα του Θεού, έτσι πρέπει να σεβόμαστε και να αγαπάμε τον κάθε συνάνθρωπό μας, που είναι ο «πλησίον». Πλησίον δεν είναι μόνο ο τοπικά ή κοινωνικά πλησίον, ο συγγενής, ο ομοεθνής, ο ομόθρησκος. Πλησίον είναι ο κάθε άνθρωπος, ακόμη και ο εχθρός. Τον συνάνθρωπό μας δεν πρέπει να τον βλέπουμε ως κόλαση, αλλά να γίνεται η χαρά μας.

Στη ζωή υπάρχουν ποικίλες καταστάσεις ανάγκης· γηρατειά, πείνα, ορφάνια, ποικιλόμορφη δυστυχία. Ο Χριστιανός στις περιπτώσεις αυτές πλησιάζει αυτόν που υποφέρει και προσπαθεί να του φανεί χρήσιμος. Η βοήθεια προς τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη ονομάζεται στην Εκκλησιαστική γλώσσα «φιλανθρωπία». Η σταθερή όμως άσκησή της από την Εκκλησία δημιούργησε τη συνείδηση κοινωνικής αλληλεγγύης και σιγά-σιγά διαμορφώθηκε και αναπτύχθηκε η κοινωνική πρόνοια. Έτσι η Εκκλησία συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση της κρατικής προνοίας που ασκείται σήμερα. Και όχι μόνο συνέβαλε, αλλά και ασκεί περισσότερη φιλανθρωπία από ότι έχει υποχρέωση να κάνει το κράτος προς τους πολίτες του. Πολλές φορές το κράτος βρίσκεται πολύ πίσω στο κοινωνικό έργο που θα πρέπει να ασκεί. Η Εκκλησία της Ελλάδας σήμερα ασκεί πλούσιο κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο.

Στην κοινωνική μας ζωή εμφανίζονται μεταξύ των ανθρώπων ποικίλες διακρίσεις: φυλετικές, κοινωνικές, θρησκευτικές και άλλες. Η Εκκλησία που βλέπει στον κάθε άνθρωπο την εικόνα του Θεού, δεν διακρίνει κατηγορίες ανθρώπων, αλλά αντιμετωπίζει και πρέπει να αντιμετωπίζει όλους ισότιμα. Η θέση αυτή καταλύει κάθε μορφή ρατσισμού. Μπορεί στη σημερινή εποχή να γίνεται λόγος περί κατάργησης του ρατσισμού, αλλά η παγκοσμιοποίηση αποβλέπει σε μία συγχώνευση των λαών χωρίς την ιστορική τους ταυτότητα. Αυτή η ισοπέδωση δημιουργεί νέες μορφές ανισότητας, όταν τις τύχες των λαών θα ρυθμίζουν ορισμένα κέντρα με παγκόσμιας εμβέλειας οικονομική κυριαρχία. Αυτοί που δήθεν πολεμούν τον ρατσισμό, έχουν ρατσισμό εναντίον της Ορθοδοξίας και εναντίον της Ελλάδας μας. Αυτός δεν είναι ρατσισμός; Δυστυχώς μας κοροϊδεύουν ολοφάνερα!

Ακόμη εξετάζοντας την ανθρώπινη αξία προβάλλεται και το θέμα της εργασίας, όχι μόνο ως κάλυψη ατομικών αναγκών, αλλά και ως μέσο υπηρεσίας προς τον πλησίον, ως κοινωνική προσφορά. Τι όμορφο που είναι ο εργαζόμενος σε κάθε υπηρεσία να είναι ευγενικός και να προσφέρει προς τον συνάνθρωπό του τις υπηρεσίες του με κέφι και όχι με γκρίνια! Τι ωραίο που είναι να πηγαίνουμε σε μία υπηρεσία και να εξυπηρετούμαστε από τον υπάλληλο με προθυμία! Αλλάζει η όλη ψυχολογική μας κατάσταση. Γινόμαστε άλλοι άνθρωποι και κατ’ επέκταση διαμορφώνεται μία ειρηνική και όμορφη κοινωνία. Η εργασία πρέπει να αξιολογείται ως προσφορά προς το κοινωνικό σύνολο και γι’ αυτό αξίζει ο εργαζόμενος να αμείβεται δίκαια. Δυστυχώς στη σημερινή εποχή και στην πατρίδα μας η μισθοδοσία ορισμένων εργαζομένων αδικείται. Έτσι ο εργαζόμενος αναγκάζεται να κάνει και άλλη δουλειά σε βάρος της κύριας εργασίας του.

Αγαπητοί μου φίλοι, η Χριστιανική διδασκαλία διατύπωσε από αιώνες υψηλές ανθρωπιστικές ιδέες και θέσεις που καταξιώνουν τον άνθρωπο ως ελεύθερη ύπαρξη, ως πρόσωπο. Όλες οι σύγχρονες ανθρωπιστικές θεωρίες έχουν τις ρίζες τους στην Χριστιανική διδασκαλία. Ο Χριστός επαίνεσε τον Εκατόνταρχο για τη μεγάλη του πίστη και για την ευγένεια της ψυχής του. Επέδειξε έναν ανθρωπισμό, παράξενο για εκείνη την εποχή, αποδεκτό όμως με τη θεώρηση της Χριστιανικής διδασκαλίας. Και η σημερινή ανθρωπότητα έχει ανάγκη από σύγχρονους Χριστιανούς ανθρωπιστές που θα εργασθούν για έναν υψηλό κοινωνικό πολιτισμό. Μέσα στην ισοπέδωση των πάντων οι ανθρωπιστές με πίστη στον Χριστό θα εργασθούν για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου ως εικόνας του Θεού. Οφείλουμε ως Χριστιανοί που είμαστε να υπερασπιζόμαστε τους συνανθρώπους μας.

Με αγάπη Χριστού,

π. Βασίλειος.