Τρίτη 19 Αυγούστου 2025

« ΟΣΟ ΑΞΙΖΕΙ Η ΜΙΑ ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΜΑΣ, ΔΕΝ ΑΞΙΖΟΥΝ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΟΙ ΓΝΩΣΕΙΣ »

« Όσο αξίζει η μία γνώση του εαυτού μας, δεν αξίζουν όλου του κόσμου οι γνώσεις. Όταν ο άνθρωπος αναγνωρίζει ταπεινά τον εαυτό του, αναγνωρίζεται από τους ανθρώπους».

(Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Α΄, σελ. 209)

Δευτέρα 18 Αυγούστου 2025

« Α ΕΩΡΑΚΑΜΕΝ ΚΑΙ ΑΚΗΚΟΑΜΕΝ-ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΠΑΪΣΙΟ, ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ »

Το ευλογημένο καλυβάκι του Τιμίου Σταυρού. Διακρίνεται η εμπροσθία πλευρά και η εληά, όπου καθότανε ο Γέροντας με τους επισκέπτες και τους έτρεφε, όχι, με εληές, αλλά με τον λόγο του Θεού και ξεκούραζε τις ψυχές τους. Πόσες φορές καθίσαμε εκεί μαζί, κάτω από την σκιά της εληάς, και ως λαϊκός, αλλά και αργότερα ως μοναχός, οπότε αισθανόμουν το καλυβάκι ως πατρικό μου σπίτι διότι εκεί αλήθεια αναγεννήθηκα. Η μεγαλύτερη ευλογία της ζωής μου!

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

www.politeianet.gr

Κυριακή 17 Αυγούστου 2025

« ΚΥΡΙΑΚΗ Ι΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ »

Στη σημερινή Αποστολική περικοπή, αγαπητοί μου φίλοι, ο Απόστολος Παύλος μιλάει για την κατάσταση της εποχής του. Το Αποστολικό κήρυγμα συνάντησε μεγάλες αντιδράσεις, εφόσον ζητούσε αλλαγή των ηθών και των εθίμων των ανθρώπων με το πνεύμα καθαρότητας του Ευαγγελίου. Χαρακτηριστικά γράφει: «Θέατρον εγενήθημεν τω κόσμω, και αγγέλοις και ανθρώποις» (Α΄ ΚΟΡ. 4, 9). Η νέα διδασκαλία φάνηκε σε πολλούς παράδοξη. Πραγματικά το Αποστολικό κήρυγμα απέβη γιγάντιο θέαμα στον τότε γνωστό κόσμο. Δημιουργήθηκε ένας έντονος προβληματισμός. Οι Απόστολοι έσπειραν νέες αρχές και ανέλαβαν την οικοδομή ενός νέου πνευματικού και ανθρωπιστικού πολιτισμού. Βέβαια μία κατεστημένη κατάσταση δεν αλλάζει εύκολα. Η αντίδραση υπήρξε ισχυρή. Κάθε αλλαγή είτε προς το καλό, είτε προς το κακό, προκαλεί αντιδράσεις.
Οι Απόστολοι, καθώς γράφει ο Παύλος, ήσαν πεινασμένοι και διψασμένοι. Γυρνούσαν με κουρέλια, ξυλοδαρμένοι, από τόπο σε τόπο χωρίς σπίτι. Εμπαίχθηκαν, διώχθηκαν και συκοφαντήθηκαν. Κατάντησαν σαν τα σκουπίδια όλου του κόσμου και θεωρήθηκαν ως αποβράσματα της κοινωνίας. Θαυμάζουμε τους Αποστόλους όχι μόνο ως εργάτες και οικοδόμους ενός νέου υπέροχου πολιτισμού, αλλά και για την αδάμαστη αντοχή τους μπροστά σε τεράστια εμπόδια. Οι περισσότεροι ήσαν ολιγογράμματοι, αλλά μεταμορφώθηκαν με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος. Το Άγιο Πνεύμα μεταμορφώνει τον άνθρωπο, τον αναγεννά και του παρέχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε έργα πνευματικά. Το Άγιο Πνεύμα συγκροτεί όλο το θεσμό της Εκκλησίας. Από το Άγιο Πνεύμα αντλούσαν σοφία και δύναμη οι Απόστολοι και έτσι προχώρησαν προκειμένου να διδάξουν το Ευαγγέλιο του Χριστού.
Οι Απόστολοι αποτελούν τους θεμέλιους λίθους της Εκκλησίας, με ακρογωνιαίο λίθο, τον Ιησού Χριστό. Κατέδειξαν με την αγία ζωή τους και με τη δύναμη του κηρύγματός τους ότι το Ευαγγέλιο δεν είναι μία θεωρία, μία ηθικολογία ή ένα φιλοσοφικό σύστημα, αλλά φως πνευματικό που φωτίζει τις ανθρώπινες συνειδήσεις και οδηγεί σε μία ζωή υψηλής ποιότητας. Θεμέλιο της κοινωνικής ζωής τέθηκε η αγάπη, χωρίς σκοπιμότητες και ιδιοτέλειες. Η διδασκαλία του Χριστού, που βρίσκεται μέσα στο Ευαγγέλιο, το μόνο που κάνει είναι να οδηγεί τον άνθρωπο προς το καλό και προς την προσωπική του μεταμόρφωση. Μέσα στο Ευαγγέλιο μπορούμε να πάρουμε απαντήσεις για όλα τα θέματα που μας απασχολούν. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να διαβάζουμε την Καινή Διαθήκη. Αντί να χάνουμε τον χρόνο μας σε μελέτες ανούσιων πραγμάτων, είναι σαφώς καλύτερο να μελετάμε την Καινή Διαθήκη.
Όταν δεχθούμε το Ευαγγέλιο ως τρόπο ζωής, τότε κι εμείς αναμορφωμένοι με την Ευαγγελική διδαχή συντελούμε με τα καλά έργα μας και στην αναμόρφωση των πραγμάτων του κοινωνικού μας περιβάλλοντος. Βέβαια είναι μέσα στους νόμους και στους κανόνες της ζωής, οι τίμιοι, οι ενάρετοι, οι δίκαιοι, αυτοί που ακολουθούν τις επιταγές της καθαρής συνείδησής τους, να αντιμετωπίζουν ειρωνείες, αντιδράσεις, ακόμη και διωγμούς, από τους ανθρώπους της αμαρτίας. Οι άνθρωποι της ανομίας είναι παιδιά της πνευματικής νύκτας που επικρατεί στον εσωτερικό τους κόσμο. Όμως υπάρχουν και σήμερα άνθρωποι που αγωνίζονται, που αντιστέκονται στην αμαρτία, που δεν θέλουν να συμμετάσχουν στη διαφθορά που επικρατεί. Είναι εκείνοι οι άνθρωποι που θέλουν να είναι τίμιοι, καθαροί στη συνείδηση και στη σκέψη. Ευτυχώς που υπάρχουν ακόμη τέτοιοι άνθρωποι στην κοινωνία μας.
Ο Απόστολος Παύλος χωρίς δισταγμούς αναφέρεται στις ποικίλες δυσκολίες του Αποστολικού έργου και στη γενναιότητα της πίστης. Αυτή η γενναία πίστη είναι ο μοναδικός θρίαμβος στην ανθρώπινη ιστορία. Κι εμείς δεν θα πρέπει να δειλιάζουμε μπροστά σε ανθρώπους που κυριαρχούνται από άνομες διαθέσεις και που από ένα κομπλεξισμό επιχειρούν να ειρωνευθούν τη ζωή της συνέπειας προς τις ηθικές αρχές. Η δική μας σταθερότητα πολλές φορές αναγκάζει τους παράνομους να  υποχωρούν. Εμείς ως Χριστιανοί οφείλουμε να μην παρεκκλίνουμε από τη διδασκαλία του Ευαγγελίου, όσο και να μας κοστίσει αυτό. Να γνωρίζουμε ότι ο Θεός τα βλέπει όλα και θα αποδώσει στον κάθε άνθρωπο αυτό που του αξίζει. Γι’ αυτό ας αγωνιζόμαστε να είμαστε σταθεροί στην πίστη μας και να μη δίνουμε σημασία σε εκείνους που θέλουν να μας ειρωνευθούν, να μας χλευάσουν, να μας διώξουν.
Αγαπητοί μου φίλοι, ο Απόστολος Παύλος, στο σημερινό Αποστολικό ανάγνωσμα, συνιστά: «Μιμηταί μου γίνεσθε» (ΚΟΡ. 4, 16). Και σήμερα η ανθρωπότητα, μέσα σε μία φοβερή σύγχυση ιδεών και πραγμάτων, πεινά και διψά για δικαιοσύνη, για αποκατάσταση των ηθικών αρχών στη ζωή, για αγάπη και αδελφοσύνη. Εμείς με την αγία ζωή μας, με το λόγο μας ας προβάλλουμε παντού το φως της Ευαγγελικής διδαχής. Συμφέρον όλων είναι να κορεσθεί η πείνα και η δίψα για υψηλά ιδανικά που καθιστούν τη ζωή απελευθερωμένη από τις σύγχρονες κοινωνικές και ψυχολογικές δουλείες. Μόνο με τον τρόπο αυτό μπορούμε να έχουμε αληθινή χαρά, ενθουσιασμό και απέραντη αισιοδοξία. Μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε σε κάτι καλύτερο. Ζώντας για τα υψηλά ιδανικά γινόμαστε καλύτεροι ως άνθρωποι και φυσικά καλύτεροι ως Χριστιανοί. Τουλάχιστον ας το προσπαθήσουμε.
Με αγάπη Χριστού,
π. Βασίλειος.

Παρασκευή 15 Αυγούστου 2025

« Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ »

Η αγία μας Εκκλησία σήμερα, αγαπητοί μου φίλοι, εορτάζει την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου, η οποία ανήκει στις θεομητορικές εορτές. Οι θεομητορικές εορτές συνδέονται και εξαρτιούνται από τον κύκλο των δεσποτικών εορτών. Και αυτό γίνεται γιατί το μυστήριο της Θεοτόκου νοείται πάντοτε σε σχέση με το μυστήριο της θείας Οικονομίας. Η Θεοτόκος είναι η Παναγία, όχι με κάποια ηθικιστική έννοια, αλλά με την έννοια της υπακοής της να διακονήσει το θαύμα της σωτηρίας. Η Παναγία κάνει απόλυτη υπακοή στον Θεό. Ούτε καν σκέπτεται να αρνηθεί τη συμμετοχή της στο μυστήριο της θείας Οικονομίας. Η απόλυτη αυτή υπακοή της στο θέλημα του Θεού την καθιστά Παναγία και όχι μόνο το ότι ήταν αγνή και αγία. Η σχέση της με τον Θεό ήταν ιδιαίτερη και γι’ αυτό ο Θεός την διάλεξε, προκειμένου να γεννήσει τον Υιό Του, το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας.
Η Θεοτόκος κατέχει κεντρική θέση στην οικονομία της σωτηρίας και παραμένει στο κέντρο του μυστηρίου της Εκκλησίας, που είναι μυστήριο Χριστού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν λατρεύει τον Χριστό χωρίς να επικαλεσθεί ταυτόχρονα και την Παναγία μητέρα Του. Πρέπει μάλιστα να σημειώσουμε ότι το μυστήριο της Θεοτόκου είναι μυστήριο καθαρά λειτουργικό. Είναι μυστήριο που εξιχνιάζεται και βιώνεται μέσα στη λειτουργική λατρεία της Εκκλησίας. Για εμάς τους Ορθοδόξους, το μυστήριο που διακονεί η Θεοτόκος είναι γεγονός «υπέρ λόγον και έννοιαν», γεγονός δοξολογικό και ευχαριστιακό. Δεν  κατανοείται εύκολα με τη λογική. Χρειάζεται ο φωτισμός του Αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτό και οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας έχουν γράψει τόσα πολλά για την Παναγία μας, γιατί οι ίδιοι έχουν κατανοήσει πλήρως το μυστήριο αυτό με τον θείο φωτισμό.
Η Θεοτόκος βρίσκεται στην καρδιά της ορθόδοξης λατρείας γιατί ακριβώς είναι Θεοτόκος, Μητέρα του Θεού, Μητέρα που γέννησε τον Θεάνθρωπο Χριστό, που έδωσε τον εαυτό της για να γίνει η σάρκα και το σκήνωμα του Θεού Λόγου κι έτσι η ανθρωπότητα να δεχθεί στο πρόσωπό Της τον Δημιουργό και Σωτήρα της. Επίσης η Θεοτόκος είναι και η Μητέρα των ανθρώπων, ανάμεσα στις γυναίκες, που στο πρόσωπό Της «χαίρει πάσα η κτίσις». Στην Θεοτόκο όλη η κτίση βρίσκει την αληθινή έκφραση και την ύψιστη τελείωσή της, τη χάρη και την ευεργεσία από τον Δημιουργό της, ώστε η Θεοτόκος να γίνεται η αρχή και το μέτρο της κοινωνίας όλων των πιστών και όλων των κτισμάτων στη χάρη και στη ζωή του Τριαδικού μυστηρίου. Η Θεοτόκος υπηρετεί τη σωτηρία της ανθρωπότητας αλλά ταυτόχρονα είναι και το ευχαριστιακό δώρο της ανθρωπότητας προς τον Σωτήρα της.
Η Θεοτόκος είναι η Παναγία όχι γιατί έχει κάποιο προνόμιο από τον Θεό, που τη ξεχωρίζει από το υπόλοιπο γένος των ανθρώπων, ούτε εξαιτίας κάποιας εξαιρετικής καταγωγής ή προέλευσης, αλλά εξαιτίας της απόλυτης υπακοής Της. Η Παναγία με την αποδοχή και τη μετοχή Της στη χάρη γίνεται «κεχαριτωμένη», το πρότυπο του τέλειου ευαγγελικού ανθρώπου. Η ζωή της Θεοτόκου συμπορευόταν με το θέλημα του Θεού σε απόλυτο βαθμό. Ζούσε για το μεγάλο Γεγονός της Εναθρώπησης του Υιού και Λόγου του Θεού. Στο πρόσωπο της Θεοτόκου η ανθρωπότητα έδωσε τη συγκατάθεσή της για να σαρκωθεί ο Υιός και να έλθει να κατοικήσει ανάμεσα στους ανθρώπους. Σύμφωνα με την πατερική σκέψη, η θεία θέληση δημιούργησε βέβαια τον άνθρωπο, δεν μπορεί όμως να σώσει χωρίς τη συνδρομή της ανθρώπινης θέλησης. Γι’ αυτό και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ περιμένει από την Θεοτόκο το δικό Της «ναι» στον Ευαγγελισμό.
Όπως πολύ ωραία επισημαίνει ο αείμνηστος π. Μιχαήλ Καρδαμάκης: «Οι λειτουργικές Ακολουθίες, που συνοδεύουν και πλαισιώνουν τον κύκλο των θεομητορικών εορτών, όλη η ορθόδοξη λειτουργική παράδοση και πάνω απ’ όλα η ορθόδοξη ευσέβεια, μαρτυρούν για την εξαίρετη θέση της Θεοτόκου στη μεταμορφωτική πορεία της Εκκλησίας και τη σημασία Της στη διαμόρφωση της πνευματικότητάς Της». (Ορθόδοξη Πνευματικότητα, σελίδα 209). Όλη αυτή η παράδοση εκφράζει τη βεβαιότητα ότι η Μητέρα του Θεού είναι το κέντρο όλης της δημιουργίας. Μέσω της Παναγίας μπορούμε πιο εύκολα να προσεγγίσουμε τον Χριστό, να ενωθούμε μαζί Του και τελικά να κερδίσουμε την ουράνια Βασιλεία Του που έχει ετοιμάσει για εμάς τους ανθρώπους. Για όσους φυσικά θελήσουν να σωθούν. Γιατί η σωτηρία μας δεν εξαρτάται μόνο από τον Χριστό. Εξαρτάται και από εμάς.
Αγαπητοί μου φίλοι, η ορθόδοξη παράδοση μαρτυρεί τη βεβαιότητα ότι η Θεοτόκος είναι η Δευτέρα Εύα, η μητέρα του νέου Αδάμ, της χριστιανικής ανθρωπότητας, της κεφαλής της Εκκλησίας, του Ιησού Χριστού. Η Παναγία είναι η αληθινή μητέρα για όσους αγωνίζονται σύμφωνα με τη διδασκαλία του Ευαγγελίου, αλλά και για όλους τους αμαρτωλούς. Η Ορθόδοξη Εικονογραφία, στην εικόνα της Δεύτερης Παρουσίας, ιστορεί την Θεοτόκο να στέκεται στα δεξιά του Κριτή και να ικετεύει για τους αμαρτωλούς. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία η Θεοτόκος είναι εκείνη που ευλογεί τον κόσμο. Είναι η άνεση για τους ανθρώπους που ταλαιπωρούνται στη ζωή, η παράκληση σε όσους πενθούν, η θεραπεία για τους ασθενείς, η άφεση για όσους αμαρτάνουν,  είναι η παρηγοριά για εκείνους που λυπούνται. Την Παναγία να επικαλούμαστε σε αυτή τη δύσκολη εποχή που ζούμε και δεν θα χάσουμε.
Με αγάπη Χριστού,
π. Βασίλειος.