« ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ΛΟΥΚΑ, ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΕΛΕΗΜΟΝΟΣ »

Η σημερινή Αποστολική περικοπή, αγαπητοί μου φίλοι, αναφέρεται στη μεγάλη αρετή της ελεημοσύνης. Η Εκκλησία δεν το κάνει τυχαία αυτό, αφού σήμερα τιμάται και η μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος, Πατριάρχου Αλεξανδρείας. Όταν μελετάμε τους βίους των Αγίων γλυκαίνεται η ψυχή μας. Το ίδιο θα συμβεί και αν μελετήσουμε τον βίο του Αγίου Ιωάννου. Όπως ακούσαμε στο σημερινό Αποστολικό κείμενο «η δικαιοσύνη αυτού μένει εις τον αιώνα» (Β΄ ΚΟΡ. 9, 9). Αυτό αντιστοιχεί πλήρως στις ελεημοσύνες και στις αγαθοεργίες του Αγίου Ιωάννου. Δικαίως η Εκκλησία του απένειμε το ιδιαιτέρως τιμητικό προσωνύμιο του «ελεήμονος»! Ο Άγιος Ιωάννης έκανε ελεημοσύνη όχι μόνο με χρήματα και υλικά αγαθά, αλλά και με κατηχήσεις και άλλες πνευματικές συμβουλές. Βοηθούσε τους φτωχούς, αλλά και αυτούς που βρίσκονταν στην αμαρτία· προσπαθούσε να τους απεγκλωβίσει από αυτή.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων γεννήθηκε στην Αμαθούντα της Κύπρου. Ήταν γιος του άρχοντα Επιφανίου και της Ευκοσμίας και έζησε στα χρόνια του Βασιλιά Ηρακλείου (615 μ.Χ.). Όταν μεγάλωσε, νυμφεύθηκε και απέκτησε παιδιά, τα οποία ανέθρεψαν με τη σύζυγό του ως αληθινοί Χριστιανοί γονείς. Γρήγορα, όμως, η γυναίκα του και τα παιδιά του πέθαναν. Ο Ιωάννης είχε μεγάλη περιουσία και του έγιναν προτάσεις να κάνει καινούργια οικογένεια. Όμως όλες αυτές τις προτάσεις τις απέρριψε και αποφάσισε να μοιράσει την περιουσία του στους φτωχούς. Για τη λαμπρότητα της ζωής του, ο Ιωάννης έγινε Πατριάρχης Αλεξανδρείας. Από εκείνη τη στιγμή «ο λύχνος ετέθη επί την λυχνίαν» (ΛΟΥΚΑ 11, 33). Από τότε η αρετή της ελεημοσύνης, αλλά και οι άλλες αρετές, κοσμούσαν τον Άγιο Ιωάννη. Έκαναν τόσο έντονη την παρουσία του, ώστε οι Αλεξανδρείς να καυχώνται για τον Πατριάρχη τους.

Όχι μόνο, ενίσχυσε αδύνατους οικονομικά και περιέθαλψε φτωχούς  και χήρες, αλλά και οργάνωσε, σε όλη την Πατριαρχική του περιφέρεια, κέντρα σίτισης και τροφοδοσίας των ενδεών και απόρων! Ο Άγιος Ιωάννης επέβλεπε ο ίδιος το έργο αυτό της φιλανθρωπίας. Μάλιστα πολλές φορές βοηθούσε προσωπικά στη σίτιση των φτωχών ανθρώπων. Δεν καθόταν αφ’ υψηλού να παρατηρεί το έργο της φιλανθρωπίας! Συμμετείχε και αυτός! Ο κόσμος τον αγαπούσε για την απλότητά του και για τη φιλανθρωπία που έκανε. Η αγάπη για τους συνανθρώπους του ήταν γνήσια και πήγαζε από την ενάρετη καρδιά του. Ο Άγιος Ιωάννης προτιμούσε να πεινά ο ίδιος, προσφέροντας στους φτωχούς ακόμη και την καθημερινή του τροφή! Τελικά, παρέδωσε ειρηνικά την μακάρια ψυχή του στον Θεό το έτος 620 μ.Χ.

Εξ αφορμής της εορτής του Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος, το σημερινό Αποστολικό ανάγνωσμα είναι αφιερωμένο στην αρετή της ελεημοσύνης. Όταν λέμε «ελεημοσύνη», εννοούμε αγάπη. Όχι απλώς μία τυπική κίνηση, μία μικρή δαπάνη, αλλά αγάπη και πόνο. Η Θεία εντολή της ελεημοσύνης συνίσταται εκ δύο ουσιωδών συνισταμένων. Η πρώτη είναι το, «αγαπήσεις τον πλησίον ως σεαυτόν» (ΜΑΡΚ. 12, 31) και η δεύτερη το, «διάδος πτωχοίς» (ΛΟΥΚΑ 18, 22). Οι περισσότεροι όταν κάνουμε ελεημοσύνη, απλώς δίνουμε κάτι. Ούτε την απαιτούμενη αγάπη διαθέτουμε, αλλά ούτε και σκορπίζουμε, όπως ερμηνεύεται η λέξη «διάδος». Δίνουμε ελάχιστα από αυτά που μας περισσεύουν και αν τα δίνουμε και αυτά. Με τα λίγα που δίνουμε εξαπατούμε τη συνείδησή μας, ότι είμαστε συνεπείς στην εντολή του Θεού! Βέβαια πάντα υπάρχουν και οι φωτεινές εξαιρέσεις που δεν διαφημίζουν την ελεημοσύνη τους.

«Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου και τον πλησίον σου ως σεαυτόν» (ΜΑΡΚ. 12, 30-31). Αυτές τις δύο αγάπες, υπέδειξε σε εμάς ο Κύριος, διότι δι’ αυτών θα φθάσουμε στην Βασιλεία των Ουρανών! Οι Άγιοι έγιναν αυτό που είναι, όχι δια της αναμαρτησίας, ούτε δια της τελειότητας των έργων τους. Και αυτοί αμαρτωλοί και ατελείς υπήρξαν, όπως και όλοι οι άνθρωποι. Εκείνα τα δύο ουράνια στοιχεία τα οποία διέθεταν και τα οποία αξιολόγησε η Εκκλησία, ήταν η αγάπη προς τον Θεό και η αγάπη προς τον πλησίον! Όλοι οι Άγιοι, οι Προφήτες και οι Δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης, οι Απόστολοι, οι Όσιοι και ασκητές, οι Πατέρες και Διδάσκαλοι, οι Μάρτυρες και Ομολογητές διακρίθηκαν στον διπλό αυτό αγώνα της αγάπης. Δεν ήταν εύκολο και γι’ αυτούς. Όμως προσπάθησαν, αγωνίσθηκαν και τελικά τα κατάφεραν να βρεθούν κοντά στον αγαπημένο τους Ιησού!

Αγαπητοί μου φίλοι, αυτόν τον διπλό αγώνα καλούμαστε κι εμείς να διεξάγουμε. Δεν αρκεί να αγαπάμε τους οικείους, τους συγγενείς, τους φίλους και όσους μας αγαπούν. Ως Χριστιανοί οφείλουμε να αγαπήσουμε τους πάντες, είτε φίλους είτε εχθρούς είτε γνωστούς είτε άγνωστους είτε δίκαιους είτε αμαρτωλούς! Είναι πολύ δύσκολο να ευεργετήσουμε και να δείξουμε την αγάπη μας ειδικά σε ανθρώπους που μας έχουν ζημιώσει. Όμως αυτό μας ζητά ο Κύριος. Να αγωνισθούμε να αγαπήσουμε τους συνανθρώπους μας. Δεν είναι ακατόρθωτο. Χρειάζεται όμως μεγάλη προσπάθεια. Με πρότυπο και διδάσκαλο τον «καλό εκείνο Σαμαρείτη», ας μάθουμε να προσφέρουμε την αγνή και άδολη αγάπη, ώστε να είμαστε σε θέση να δεχθούμε αυτή υπό του Σωτήρος μας Ιησού Χριστού. Εύχομαι να αποκτήσουμε όλοι μας αυτή την αγάπη και προς τον Θεό και προς τον πλησίον.

Με αγάπη Χριστού,

π. Βασίλειος.