«Τις εστί μου πλησίον;» (ΛΟΥΚΑ 10, 29).
Αυτό το παράδοξο ερώτημα έθεσε στο σημερινό ιερό Ευαγγέλιο, αγαπητοί μου φίλοι,
ένας νομοδιδάσκαλος στον Κύριό μας Ιησού Χριστό, δίνοντάς Του την αφορμή να
διηγηθεί τη θαυμάσια παραβολή του Καλού Σαμαρείτη· του ανθρώπου αυτού που
έδειξε έμπρακτη αγάπη στον τραυματισμένο από τους ληστές Ιουδαίο, παρόλο που
ήταν αλλοεθνής. Το ερώτημα αυτό, «τις εστί μου πλησίον;» (ΛΟΥΚΑ 10, 29), που
έθεσε στον Κύριο ο νομικός, μας δίνει σήμερα μια καλή αφορμή να δούμε ποιος
είναι ο «πλησίον» μας και ποιο είναι το χρέος μας προς αυτόν. Οι Ιουδαίοι στην
εποχή, της Παλαιάς Διαθήκης, «πλησίον» θεωρούσαν μόνο τον κάθε ομοεθνή και
ομόθρησκο Ιουδαίο και όχι τους αλλόφυλους ειδωλολάτρες. Αυτοί αντιμετωπίζονταν
ως ξένοι. Έτσι το είχε ορίσει ο Θεός γιατί ήθελε να αποτρέψει τους Ιουδαίους να
συναναστρέφονται αλλόφυλους, προκειμένου να τους προστατέψει από τις συνήθειες
των ειδωλολατρών.
Ο Κύριος όμως στην Καινή Διαθήκη
ανατρέπει, ή μάλλον συμπληρώνει την αντίληψη αυτή. Στην παραβολή που ακούσαμε
σήμερα μας διδάσκει ότι «πλησίον» είναι ο κάθε συνάνθρωπος, ανεξάρτητα από την
εθνικότητά του, το θρήσκευμά του και τις λοιπές αντιλήψεις του. Είτε είναι
γνωστός μας είτε άγνωστος, συγγενής ή ξένος, είτε είναι συμπατριώτης μας είτε
αλλοεθνής, ακόμη κι αν είναι αλλόθρησκος ή αλλόδοξος, είναι «πλησίον» μας. Πιο
συγκεκριμένα, «πλησίον» μπορεί να είναι ο συνάδελφός μας στην εργασία, ο
γείτονάς μας στο σπίτι, ανεξάρτητα αν έχει καλές σχέσεις μαζί μας, αν μας
δείχνει αγάπη ή μας μισεί. «Πλησίον» είναι ακόμη και ο εχθρός μας. Δεν μπορούμε
να θεωρούμε «πλησίον» μόνο τους δικούς μας ανθρώπους, τους συγγενείς μας, τους
γνωστούς μας. Όλοι οι άνθρωποι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία κι έτσι οφείλουμε
να τους βλέπουμε και να τους αντιμετωπίζουμε.
Άλλωστε είμαστε όλοι αδελφοί· παιδιά του
Ίδιου επουράνιου Πατέρα. «Η αγάπη του Χριστού συνέχει ημάς» (Β΄ ΚΟΡ. 5, 14),
όπως τονίζει ο Απόστολος Παύλος. Ο Κύριος θυσιάσθηκε για όλους μας από αγάπη. Η
αγάπη Του αυτή μας ενώνει μαζί Του και μεταξύ μας. Άρα ο κάθε συνάνθρωπός μας
είναι για εμάς «πλησίον». Ποιο λοιπόν είναι το χρέος μας προς αυτόν; Μας το
τονίζει σαφώς η εντολή του Θεού: «Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν» (ΛΟΥΚΑ
10, 27). Δηλαδή «να αγαπήσεις τον συνάνθρωπό σου, όπως αγαπάς τον εαυτό σου»
(ΛΟΥΚΑ 10, 27). Έχουμε συνεπώς χρέος αγάπης προς τον «πλησίον». Όχι αγάπης θεωρητικής, μόνο στα
λόγια, αλλά αγάπης έμπρακτης, όπως μας την υπέδειξε ο Κύριος με το παράδειγμα
του Καλού Σαμαρείτη. Ο αλλοεθνής αυτός φρόντισε τον τραυματισμένο Ιουδαίο στην
πράξη και όχι θεωρητικά, όπως κάνουμε δυστυχώς πολλές φορές εμείς οι σημερινοί
Χριστιανοί.
Ο Σαμαρείτης δεν υπολόγισε τον κίνδυνο των
ληστών. Σήκωσε τον τραυματισμένο Ιουδαίο, τον ανέβασε στο ζώο και τον πήγε σε
κοντινό πανδοχείο. Ο ίδιος πήγαινε πεζός. Στο πανδοχείο τον περιποιήθηκε όλη τη
νύχτα και την επόμενη ημέρα που έφυγε έδωσε χρήματα στον πανδοχέα για τη
νοσηλεία του τραυματισμένου Ιουδαίου. Δεν είναι πάντοτε εύκολο αυτό. Κάποτε
δυσκολευόμαστε, ακόμη κι όταν ο «πλησίον» μας είναι άνθρωπος πολύ κοντινός μας.
Όταν, για παράδειγμα, ζούμε στο ίδιο σπίτι, εργαζόμαστε στο ίδιο περιβάλλον και
συγκρούονται τα συμφέροντα και οι εγωϊσμοί μας. Μπορεί με κάποιους ανθρώπους να
είμαστε πολύ κοντά, αλλά στις καρδιές μας να υπάρχει απόσταση μεγάλη. Η
καθημερινότητα πολλές φορές είναι δύσκολη και μπορεί να αλλάξει ακόμη και τον
χαρακτήρα μας. Γι’ αυτό θα πρέπει να ζητάμε πάντα τη βοήθεια του Θεού,
προκειμένου να κάνουμε πράξη την εντολή της αγάπης.
Δεν χρειάζεται λοιπόν να πάμε μακριά για
να δείξουμε αγάπη προς τον «πλησίον» μας. Αρκεί να πλησιάσουμε με την καρδιά
μας τους ανθρώπους που μας περιβάλλουν, ακόμη κι αν αυτοί μας εχθρεύονται. Να
μεριμνήσουμε γι’ αυτούς, όπως μεριμνούμε για τον εαυτό μας. Να φροντίσουμε για
τις ανάγκες τους, όπως αγωνιούμε για τις δικές μας ανάγκες. Να χαιρόμαστε με τη
χαρά τους και να πονάμε με τη λύπη τους. Στη σημερινή εποχή αυτή η αγάπη και το
ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο έχει
εκλείψει κατά πολύ. Λίγοι είναι οι άνθρωποι που δείχνουν την αγάπη τους
έμπρακτα προς τους άλλους. Οι περισσότεροι κοιτάζουν το ατομικό τους συμφέρον
και αδιαφορούν για τους συνανθρώπους τους. Γι’ αυτό και έχουμε καταντήσει έτσι
όπως είμαστε. Μια κοινωνία μίζερη, χωρίς χαρά, μακριά από τον Θεό και την αγάπη
Του. Μια κοινωνία που οδηγείται ολοταχώς στην καταστροφή.
Αγαπητοί μου φίλοι, ζούμε στην εποχή του
ατομισμού και της φιλαυτίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι μεριμνούν μόνο για τα
θελήματά τους. Εμείς, ως Χριστιανοί που είμαστε, ας βγούμε από τα στενά όρια
του εαυτού μας, του προγράμματός μας, του συμφέροντός μας. Ας αφήσουμε λίγο
στην άκρη τις προτιμήσεις μας κι ας εκφράζουμε την αγάπη μας προς κάθε
συνάνθρωπό μας. Ας έχουμε διάθεση αυτοθυσίας και πλατιά καρδιά προς όλους,
χωρίς να κάνουμε διακρίσεις. Μόνο έτσι θα έλθουμε πιο κοντά στον «πλησίον» μας
και θα ευαρεστήσουμε στον Κύριό μας με τη θυσιαστική αγάπη μας. Κάποιες φορές
αισθανόμαστε κουρασμένοι σωματικά ή και ψυχικά και αδυνατούμε να προσφέρουμε
κάτι στον συνάνθρωπό μας. Δεν έχουμε τη διάθεση να βοηθήσουμε. Όμως ας κάνουμε
μια προσπάθεια να ξεφύγουμε από αυτή την κατάσταση και να οδηγηθούμε στη χαρά
της προσφοράς. Δεν θα το μετανιώσουμε.
Με
αγάπη Χριστού,
π.
Βασίλειος.
