Η σημερινή Δ΄ Κυριακή των Νηστειών,
αγαπητοί μου φίλοι, είναι αφιερωμένη σε μία μεγάλη ασκητική μορφή της Εκκλησίας
μας, τον Άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη, τον συγγραφέα του περισπούδαστου συγγράμματος
«Κλίμαξ». Η προβολή και η τιμή της αγίας αυτής προσωπικότητας κατά την Αγία και
Μεγάλη Τεσσαρακοστή κρίθηκε επιβεβλημένη από τους Πατέρες. Το περίφημο
σύγγραμμά του, θεωρήθηκε ως εξαιρετικό μέσο πνευματικής καθοδήγησης, για τους
αγωνιζόμενους πιστούς. Αλλά και η οσιακή του μορφή αποτελεί παράδειγμα αγώνα
κατά των ψυχοκτόνων παθών μας αυτή την ιερή περίοδο. Γεννήθηκε στην Συρία περί
το 523 μ.Χ. από πλούσια, ευγενή και ευσεβή οικογένεια. Οι γονείς του φρόντισαν να
του δώσουν σπουδαία εκπαίδευση. Κυρίως όμως φρόντισαν να του μεταδώσουν τη δική
τους ευσέβεια και πίστη προς τον Θεό. Μαθήτευσε κοντά σε σπουδαίους
πνευματικούς δασκάλους.
Από πολύ μικρός ο Άγιος Ιωάννης αγαπούσε
την άσκηση και γι’ αυτό από νεαρή ηλικία αποσύρθηκε στην έρημο του Σινά, κοντά
στον φημισμένο ερημίτη και πνευματικό δάσκαλο Μαρτύριο και εκάρη μοναχός. Έζησε
κοντά στον άγιο ασκητή τέσσερα χρόνια διδασκόμενος τις αρετές και τους τρόπους
επίτευξης της προσωπικής κάθαρσης. Ως καλός μαθητής σημείωσε τεράστια
πνευματική πρόοδο. Η φήμη του δεν άργησε να διαδοθεί ώστε στο ερημητήριό του
έτρεχαν πολλοί μοναχοί και λαϊκοί να τον συμβουλευθούν. Μάλιστα είχε αποκτήσει
και τη φήμη του θαυματουργού. Με τη θερμή προσευχή του γίνονταν πολλά θαύματα.
Εκεί έζησε για δεκαεννιά χρόνια. Κατόπιν εγκαταβίωσε στην Μονή του Θωλά. Όταν
κοιμήθηκε η ηγούμενος της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, οι μοναχοί τον
ανάδειξαν ηγούμενο, όπου τους ποίμανε για λίγα χρόνια και γι’ αυτό πήρε και την
ονομασία Σιναΐτης.
Η
νοσταλγία της ερημικής ζωής τον οδήγησε να αφήσει την Μονή της Αγίας
Αικατερίνης και να φύγει ξανά στην έρημο, όπου έμεινε ως την κοίμησή του. Εκεί
συνέχισε την άσκησή του, προσευχόταν και συνέγραψε τα περισπούδαστα βιβλία του
«Κλίμαξ» και «Λόγος προς τον Ποιμένα». Κοιμήθηκε το 606 μ.Χ. και η Εκκλησία
τιμά τη μνήμη του στις 30 Μαρτίου, ημέρα της κοίμησής του και ιδιαιτέρως την Δ΄
Κυριακή των Νηστειών. Ήταν σοφός άνθρωπος και προπαντός μεγάλος ασκητής. Γύρω
από αυτόν τον μεγάλο δάσκαλο της πνευματικής ζωής συγκεντρώθηκαν πολλές
χιλιάδες μοναχοί, παίρνοντας από αυτόν μαθήματα. Για να μπορούν οι μοναχοί να
έχουν καταγραμμένες τις σοφές διδαχές του, τις κατέγραψε στα προαναφερόμενα
συγγράμματά του. Ειδικά το βιβλίο «Κλίμαξ» διαβάζεται σήμερα όχι μόνο από μοναχούς,
αλλά και από πολλούς πιστούς Χριστιανούς.
Η «Κλίμαξ», που σημαίνει σκάλα, είναι το
πρώτο και σπουδαίο σύγγραμμα του Αγίου Ιωάννου, διότι το περιεχόμενό του, ως
νοητή σκάλα, ανεβάζει κλιμακωτά τον ασκούμενο άνθρωπο στην κορυφή των αρετών. Περιέχει
τριάντα λόγους σε αντίστοιχες αρετές. Αρχίζει από τις αρετές, οι οποίες εύκολα
αποκτώνται και έχουν κυρίως πρακτικό χαρακτήρα, και προχωρά στις δύσκολες και
υψηλές αρετές, οι οποίες έχουν θεωρητικό χαρακτήρα. Ο Άγιος Ιωάννης
αποδεικνύεται βαθύτατος γνώστης της ανθρώπινης ψυχής. Με θαυμαστό τρόπο,
προσπαθεί να την θεραπεύσει και να τη θωρακίσει από την ψυχοκτόνο δράση της
αμαρτίας και του κακού. Γνωρίζει πως στην ανθρώπινη ψυχή υπάρχουν βαθμίδες
κάθαρσης από τα πάθη και επίσης βαθμίδες απόκτησης των αρετών. Γι’ αυτό και
ιεραρχεί με καταπληκτικό τρόπο την κάθαρση και την απόκτηση αρετών, ώστε να
γίνεται με τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο.
Η «Κλίμαξ» είναι γραμμένη σε υπέροχη λόγια
και κομψή ελληνική γλώσσα. Έχει διαύγεια σκέψεων, γλαφυρότητα, παραστατικότητα,
πλούτο εκφράσεων, επιτυχημένες παρομοιώσεις, ζωηρές εικόνες, ώστε να
παρουσιάζει τον ιερό συγγραφέα της ως έναν σπάνιο χειριστή της ελληνικής
γλώσσας και σκέψης. Αλλά και το δεύτερο μικρό του σύγγραμμα «Λόγος προς τον
Ποιμένα», είναι μια βαθυστόχαστη πραγματεία, ένας οδηγός για όσους έχουν
επωμισθεί την ευθύνη να ποιμαίνουν ανθρώπινες ψυχές. Το υπέροχο βιβλίο της
«Κλίμακας» είναι ένα από τα προσφιλή και ωφέλιμα αναγνώσματα των πιστών αυτή
την κατανυκτική περίοδο. Ανήκει στα λεγόμενα νηπτικά κείμενα και απευθύνεται
τόσο στους μοναχούς, όσο και στους κοσμικούς και συμπληρώνει τον θαυμαστό
πλούτο της εκκλησιαστικής μας γραμματείας. Αξίζει τον κόπο να διαβασθεί από
όλους μας!
Αγαπητοί μου φίλοι, μιλώντας λοιπόν για
την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μιλώντας για ασκητικότητα, για νηστεία, για ανακαίνιση
του πνεύματος, είναι αδύνατο να προσπεράσουμε τον Άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη. Δεν
είναι δυνατόν να βρισκόμαστε στο στάδιο της πνευματικής άθλησης, να προσπαθούμε
να πλησιάσουμε τον Αναστημένο Χριστό και να παραβλέψουμε την «Κλίμακα» του Αγίου
Ιωάννου. Γι’ αυτό και στα Μοναστήρια, παλιότερα, αυτή την περίοδο, άρχιζαν να
διαβάζουν το περισπούδαστο αυτό έργο. Γι’ αυτό και πολύ σοφά η Εκκλησία μας
αφιέρωσε μία από τις πέντε Κυριακές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής στο μεγάλο αυτό
δάσκαλο και παράλληλα μας προτρέπει να μη διστάσουμε αλλά, και να μη
δειλιάσουμε στον ανοδικό μας δρόμο. Μέσα από αυτόν έχουν φθάσει πολλοί στους
κόλπους και στη δόξα του Θεού. Μπορούμε κι εμείς. Χρειάζεται όμως προσπάθεια.
Οι ψηλές κορυφές δεν μας χαρίζονται αλλά κατακτώνται.
Με
αγάπη Χριστού,
π.
Βασίλειος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου