« ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ »

Στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα, αγαπητοί μου φίλοι, Ευαγγελιστής Ματθαίος, εισάγει στον κόσμο με τρία ονόματα τον ενανθρωπήσαντα θείο Λόγο. Το ένα όνομα είναι Χριστός, που σημαίνει εκλεκτός του Θεού, προορισμένος και απεσταλμένος επίσημα στον κόσμο. Χριστοί ήσαν οι βασιλείς του Ισραήλ, ιερά πρόσωπα, άνθρωποι του Θεού. Το δεύτερο όνομα είναι Ιησούς. Είναι το όνομα που έδωσε ο Άγγελος «κατ’ όναρ» (ΜΑΤΘ. 1, 20) στον Ιωσήφ. Είναι εβραϊκή λέξη και ερμηνεύεται Σωτήρας που φανερώνει το έργο του Χριστού στον κόσμο. Το τρίτο όνομα είναι Εμμανουήλ που ερμηνεύεται «μεθ’ ημών ο Θεός» (ΜΑΤΘ. 1, 23), ότι με την ενανθρώπηση του Χριστού είναι μαζί μας ο Θεός. Με την ενανθρώπηση ο Χριστός γίνεται ιστορικό πρόσωπο. Εισέρχεται στον κόσμο, σε συγκεκριμένη ιστορική στιγμή, προκειμένου να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο.

Ο Ιησούς Χριστός όμως δεν είναι μόνο ιστορικό πρόσωπο, αλλά έχει και προϊστορία. Η σημερινή γενεαλογία του Ευαγγελιστή Ματθαίου αυτή την προϊστορία θέλει να τονίσει. Ο Σωτήρας Χριστός από της πτώσης των Πρωτοπλάστων έγινε η αναμονή των Εθνών. Ενώ ο Θεός τιμωρούσε τους Πρωτοπλάστους για την παρακοή τους στη θεία εντολή Του, έδωσε συγχρόνως και τη χαρμόσυνη υπόσχεση: «Και έχθραν θήσω ανά μέσον σου και ανά μέσον της γυναικός και ανά μέσον του σπέρματός σου και ανά μέσον του σπέρματος αυτής· αυτός σου τηρήσει κεφαλήν και συ τηρήσεις αυτού πτέρναν» (ΓΕΝ. 3, 15). Δηλαδή, «θα θέσω δε άσβεστον εχθρότητα μεταξύ σου και της γυναικός, μεταξύ των απογόνων σου και των απογόνων αυτής. Ένας δε απόγονος της γυναικός μόνης, αυτός θα σου συντρίψει την κεφαλή και εσύ θα κεντήσεις αυτού την πτέρνα» (ΓΕΝ. 3, 15). Είναι το Πρωτευαγγέλιο για την έλευση του Σωτήρα στον κόσμο. Έτσι αυτό το Ευαγγέλιο γίνεται μία πανανθρώπινη προσδοκία.

Η επιστήμη της Εθνολογίας και της Συγκριτικής Θρησκειολογίας μας παρέχουν τεκμήρια ότι όλοι οι αρχαίοι λαοί ανέμεναν την εμφάνιση κάποιου Θεού που θα γίνει άνθρωπος, για να λυτρώσει τους ανθρώπους από τα δεινά τους. Η προσδοκία αυτή συναντάται καθαρώτερη στην ελληνική ποίηση και φιλοσοφία. Είχε δίκαιο ο Απολογητής και Φιλόσοφος Ιουστίνος, όταν έλεγε ότι πολλά τμήματα των αρχαίων Φιλοσόφων είναι Χριστιανικά «ως από μέρους», είναι σπέρματα του «θείου Λόγου». Ο Αισχύλος, πατέρας της τραγωδίας, βλέπει γύρω του το δράμα του κακού και το πνεύμα του αναζητά τη λύση. Με την αγωνιώδη αυτή αναζήτηση γράφει την περίφημη τριλογία του: «Προμηθεύς πυρφόρος», «Προμηθεύς δεσμώτης» και «Προμηθεύς λυόμενος». Στην τραγωδία αυτή ο ποιητής με απαράμιλλη τέχνη ενσωματώνει τις παραδόσεις που κυκλοφορούσαν στην  εποχή του σε σχέση με την πτώση του ανθρωπίνου γένους και την προσδοκώμενη λύτρωση του ανθρώπου.

Ποιος είναι ο Προμηθέας; Η προσωποποίηση ολόκληρης της ανθρωπότητας. Ο Προμηθέας κατά τις παραδόσεις θέλησε να κλέψει από τον ουρανό τη φωτιά ή το μυστικό της θεότητας. Ο Ζευς καταδίκασε τον Προμηθέα για την ανταρσία του αυτή και διέταξε να τον δέσουν με αλυσίδες στον Καύκασο. Τη νύκτα το συκώτι του Προμηθέα μεγάλωνε στο φυσικό μέγεθος, ενώ την ημέρα το κατέτρωγε ένας γύπας, γεννημένος από τερατώδη έχιδνα που ήταν κατά το μισό γυναίκα και κατά το μισό φίδι. Ο πονεμένος Προμηθέας ανοίγει συζήτηση με την Παρθένα Ιώ και προλέγει ότι θα ελευθερωθεί από δικό της απόγονο που θα γεννηθεί με την παρέμβαση του Δία κατά τρόπο υπερφυσικό. Στο τέλος της τραγωδίας εμφανίζεται ο Ερμής, ο οποίος λέει στον αλυσοδεμένο και πάσχοντα Προμηθέα: «Μη περιμένεις το τέλος αυτού του μόχθου, πριν κάποιος από  τους θεούς φανεί διάδοχος των πόνων σου, θελήσει δε να προσέλθει στον σκοτεινό Άδη, στα ζοφερά βάθη του ταρτάρου».

Στη διήγηση αυτή του Αισχύλου δεν αναγνωρίζουμε το δράμα της πτώσης του ανθρώπου και την προσδοκία του Λυτρωτή; Η προσδοκία όμως του Λυτρωτή είναι περισσότερο έντονη στους Ιουδαίους. Οι Προφήτες προλέγουν με τόση διαύγεια τη ζωή και το έργο του Χριστού, ώστε νομίζει κανείς ότι έζησε στην εποχή Του. Ο Ησαΐας μάλιστα περιγράφει με τόση ζωηρότητα τα γεγονότα της ζωής του Κυρίου, ώστε ονομάσθηκε πέμπτος Ευαγγελιστής. Ο Pascal στο βιβλίο του «Σκέψεις» αφιερώνει ολόκληρο κεφάλαιο στις Προφητείες για το πρόσωπο του Χριστού και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μεγαλύτερη από όλες τις αποδείξεις για τον Χριστό είναι οι Προφητείες. Η ανθρωπότητα λοιπόν επί αιώνες ανέμενε την έλευση του Χριστού. Ακόμη και αυτοί που ανήκαν σε άλλη θρησκεία, όπως είδαμε, πίστευαν πως κάποιος θα ερχόταν προκειμένου να λυτρώσει και να σώσει την ανθρωπότητα.

Αγαπητοί μου φίλοι, η γέννηση του Χριστού είναι το αιώνιο θαύμα, στο οποίο καμία φυσική εξήγηση δεν μπορεί να δοθεί. Από αυτή την προσδοκία η ανθρωπότητα αντλούσε παρηγοριά και χαρμόσυνη ελπίδα. Εμείς σήμερα ζούμε ως πραγματικότητα αυτή την προσδοκία της λύτρωσης και πρέπει να είμαστε ευτυχισμένοι. Η γέννηση του Χριστού είναι έκφραση της αγάπης του Θεού προς τον αδύνατο άνθρωπο. Η αγάπη του Θεού μας βοηθά να δημιουργήσουμε κοινωνίες αγάπης και η ζωή μας να υπερυψωθεί πάνω από ένα υλιστικό και μηδενιστικό πολιτισμό χωρίς εποικοδομητικές ιδέες. Νιώθοντας τη λύτρωση του Χριστού η ζωή μας γεμίζει από χαρά, ειρήνη, εσωτερική ευτυχία. Είναι τα μεγάλα δώρα που έφερε ο Χριστός στον κόσμο. Για να εορτάσουμε αληθινά Χριστούγεννα και όχι αυτά που μας προσφέρει η Δύση, πρέπει να βιώσουμε τη γέννηση του Χριστού μέσα μας, στον εσωτερικό μας κόσμο. Εύχομαι σε όλους Καλά και Ευλογημένα Χριστούγεννα.

Με αγάπη Χριστού,

π. Βασίλειος.