« ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ »

Όπως ακούσαμε στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα, αγαπητοί μου φίλοι, ο Απόστολος Θωμάς φάνηκε δύσπιστος ή ακόμη και άπιστος μπροστά στο θαύμα της Ανάστασης και ζήτησε για να πιστέψει απτές αποδείξεις και χειροπιαστά τεκμήρια. Έτσι ο μαθητής αυτός έμεινε στην ιστορία ως ο άπιστος Θωμάς, αιώνιο σύμβολο απιστίας. Βέβαια αυτή η απιστία του Θωμά είναι πολύ διαφορετική από την αμαρτωλή απιστία της εποχής μας. Οι σημερινοί άπιστοι δεν κάνουν καμία κίνηση προκειμένου να ψάξουν αν υπάρχει όντως Θεός. Είναι προκατειλημμένοι και δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τον Απόστολο Θωμά και την καλή απιστία του. Οι σημερινοί άπιστοι δεν διστάζουν ακόμη και να παρουσιάσουν ως ιστορικά ανύπαρκτο το πρόσωπο του Χριστού. Στην περίπτωση του Θωμά δεν υπάρχει η εγωϊστική οίηση του άθεου, ο οποίος προσπαθεί να καταρρίψει την πίστη στον αληθινό Θεό.

Η απιστία του Θωμά δεν έχει αλαζονικό χαρακτήρα. Είναι μάλλον μία «καλή» απιστία, όπως την χαρακτηρίζει η Υμνογραφία της Εκκλησίας μας, γιατί μέσα από αυτήν φανερώνεται τελικά η πίστη. Μακριά από κάθε αλαζονική ύβρη, ο Απόστολος Θωμάς εκπροσωπεί απλά με τη συγκεκριμένη στάση του τον μέσο άνθρωπο, τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που έχουν ανάγκη από συγκεκριμένα απτά στηρίγματα για την πίστη τους. Είναι ο τύπος που βασίζεται στην κυριαρχία των αισθήσεων, γι’ αυτό απαιτεί να θέσει «τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων» (ΙΩΑΝ. 20, 25). Η απιστία του Θωμά δεν εκπροσωπεί τον υπερφίαλο ορθολογισμό, που απορρίπτει κάθε τι το υπερφυσικό, αλλά το δίκαιο αίτημα της ανθρώπινης λογικής έρευνας. Εκφράζει, δηλαδή, το πνεύμα της καλοπροαίρετης επιστήμης που είναι η αναζήτηση της αλήθειας με την παρατήρηση συγκεκριμένων φαινομένων.

Η απιστία του Θωμά είναι διαφορετική από την απιστία των σημερινών ανθρώπων, οι οποίοι δεν καταβάλουν καμία προσπάθεια προκειμένου να δοκιμάσουν, αν μπορούν να πιστέψουν τελικά. Στην ουσία δεν υπάρχει κανένας άθεος, αφού ο κάθε άνθρωπος πιστεύει σε κάτι. Άλλος πιστεύει στη δύναμή του και κάνει τον εαυτό του θεό, άλλος πιστεύει στην οικονομική ευμάρεια που έχει, άλλος προσκυνά τα διάφορα πάθη που τα έχει ειδωλοποιήσει. Πάντως οι περισσότεροι από αυτούς μπορούν να πιστέψουν σε οποιαδήποτε ανοησία εκτός από τον αληθινό Θεό. Η προκατάληψη των αθέων είναι τόσο βαθιά ριζωμένη μέσα τους, που δεν μπορούν με τίποτα να πιστέψουν. Δεν έχουν κάνει καν την κίνηση για να γνωρίσουν τον Αναστημένο Χριστό. Έλεγε ο Ντοστογιέφσκυ: «Όσοι αρνούνται τον Χριστόν, με αυτό βεβαιώνουν μόνον ότι δεν Τον εγνώρισαν καν».

Ως εκφραστής του δικαίου αιτήματος της ανθρώπινης λογικής έρευνας, ο Απόστολος Θωμάς, επειδή είχε καλές προθέσεις και ειλικρινές ενδιαφέρον μόλις έλαβε από τον Αναστημένο Ιησού τις συγκεκριμένες αποδείξεις που ζήτησε, αμέσως εγκατέλειψε την απιστία του και έγινε μεγαλόφωνος ομολογητής της Ανάστασης και της θεότητας του Κυρίου. Έτσι η «απιστία» του γέννησε την πίστη και τον μετέβαλε σε κήρυκα της μεγαλύτερης αλήθειας που είχε, έχει και θα έχει ανάγκη ο κόσμος. Η παράδοση αναφέρει ότι ο Θωμάς, μετά την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, πήγε και κήρυξε το Ευαγγέλιο του Χριστού στους Πέρσες, στους Μήδους και στους Ινδούς. Στην Ινδία, τον συνέλαβε ο βασιλιάς Μισδαίος, γιατί κατήχησε και βάπτισε τη γυναίκα του και τα τρία παιδιά του. Αφού ο βασιλιάς φυλάκισε τον Απόστολο Θωμά, τον παρέδωσε σε πέντε στρατιώτες, οι οποίοι τον θανάτωσαν δια λογχισμού. Έτσι ο Απόστολος Θωμάς αξιώθηκε να δώσει και τη ζωή του για τον Χριστό.

Στο παρελθόν αρκετές φορές οι άνθρωποι της εποχής εκείνης ζήτησαν από τον Ιησού «σημείο», δηλαδή υπερφυσικό θαύμα ως απόδειξη της μεσσιανικής του ταυτότητας και της θεϊκής του καταγωγής. Το ίδιο και ο διάβολος την ώρα του πειρασμού στην έρημο και οι αρχιερείς και οι γραμματείς κάτω από τον Σταυρό. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο Ιησούς αρνήθηκε το «σημείο», την απόδειξη που προσέφερε στον Θωμά, γιατί διέβλεπε πίσω από αυτές τις προκλήσεις, την πονηριά και την ανειλικρίνεια, μία δαιμονική λογική του «και να δω, δεν θα πιστέψω». Ο Χριστός μας θεμελιώνοντας το βασίλειο της ελευθερίας για τα πιστά τέκνα του Θεού, δεν ήθελε να εξαναγκάσει τους ανθρώπους με την τρομοκρατία των θαυμάτων σε μία κίβδηλη πίστη, αποτέλεσμα φόβου. Ο Χριστός σέβεται απόλυτα την ελευθερία του ανθρώπου. Δεν θέλει με τίποτα να μας εξαναγκάσει να πιστέψουμε. Αλλιώς είχε τη δύναμη να πιστέψουμε.

Αγαπητοί μου φίλοι, η απιστία και η ψηλάφηση στάθηκε για τον Απόστολο Θωμά μια κορυφαία στιγμή, κατά την οποία του αποκαλύφθηκε το μυστήριο του Θεανθρώπου. Όμως δεν ήταν εκείνη η στιγμή που τον ανέδειξε σε Απόστολο. Η στιγμή εκείνη ήλθε λίγο αργότερα, κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, με την έκχυση του Αγίου Πνεύματος. Η χάρη και η επενέργεια του Αγίου Πνεύματος ήταν εκείνη που τελικά μεταμόρφωσε τον Θωμά και τους άλλους μαθητές και τους κατέστησε μάρτυρες και μετόχους της αλήθειας, που ο Θεός αποκαλύπτει στους εκλεκτούς. Η σημερινή ημέρα μας καλεί να ψάξουμε κι εμείς για την αλήθεια της πίστης μας, γιατί έτσι θα ξέρουμε τι πραγματικά πιστεύουμε και θα είμαστε στερεωμένοι σε αυτή την ορθή πίστη. Μάλιστα δε θα είμαστε έτοιμοι και να δώσουμε τη ζωή μας για την πίστη μας στον Χριστό. Διαφορετικά θα έχουμε μια επιδερμική πίστη βουτηγμένη σε προλήψεις και δεισιδαιμονίες. Χριστός Ανέστη!

Με αγάπη Χριστού Αναστάντος,

π. Βασίλειος.