« ΑΓΙΟΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗ »

Η Χριστιανική θρησκεία, αγαπητοί μου φίλοι, είναι η μόνη, η οποία αντιμετώπισε, στην πορεία της ανθρώπινης Ιστορίας, τις μεγαλύτερες αντιδράσεις και τους σκληρότερους διωγμούς. Ο Ιδρυτής της, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, πρώτα από την ημέρα της γέννησής Του υπέστη διώξεις, συκοφαντίες, περιφρονήσεις και τέλος τον μαρτυρικό θάνατο πάνω στον Σταυρό. Μετά την ημέρα της Πεντηκοστής οι Απόστολοι άρχισαν το ιεραποστολικό τους έργο, τη διάδοση του Ευαγγελίου. Από τα πρώτα βήματά τους υπέστησαν τα πάνδεινα. Επί τρεις ολόκληρους αιώνες η Εκκλησία του Χριστού βρισκόταν σε διωγμό. Ο Χριστιανισμός δεν χρησιμοποίησε βία, αλλά με την δύναμη του Πνεύματος νίκησε και το ψεύδος και την αδικία. Ίσως οι σκληροί διωγμοί να ήταν παραχώρηση της θείας Πρόνοιας, για να καταδειχθεί λαμπρότερο το μεγαλείο του Χριστιανισμού.

Αφού η Εκκλησία ποτίσθηκε με τα αίματα των Χριστιανών μαρτύρων στους τρεις πρώτους αιώνες της ιστορίας της, παρουσιάσθηκε  η προσωπικότητα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ο Μέγας Κωνσταντίνος γεννήθηκε, σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, στην Ναϊσό της Άνω Μοισίας (σημερινή Νις της Σερβίας). Το ακριβές έτος της γέννησής του δεν είναι γνωστό, θεωρείται όμως ότι γεννήθηκε μεταξύ των ετών 272-288 μ.Χ. Πατέρας του ήταν ο Κωνστάντιος, που λόγω της χλωμότητας του προσώπου του ονομάσθηκε Χλωρός, και ήταν συγγενής του αυτοκράτορα Κλαυδίου. Μητέρα του ήταν η σήμερα εορταζομένη Αγία Ελένη, κόρη ενός ιδιοκτήτη πανδοχείου από το Δρέπανο της Βιθυνίας. Η Αγία Ελένη ήταν Χριστιανή και ήταν αυτή που του μετέδωσε τον σεβασμό προς την Χριστιανική πίστη. Του μετέδωσε την αγάπη της για την Εκκλησία του Χριστού.

Όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος έγινε κύριος της μεγάλης Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, το έτος 313 μ.Χ. εξέδωσε το περίφημο Διάταγμα των Μεδιολάνων, με το οποίο κατέστησε την Εκκλησία ελεύθερη και ισότιμη με τις άλλες θρησκείες. Έτσι οι Χριστιανοί απέκτησαν ελευθερία στις κινήσεις τους. Έκτιζαν Ναούς, διοργάνωναν τη λατρεία και ανέπτυσσαν κοινωνική δράση. Αρχίζει η περίοδος της ελεύθερης διάδοσης της Χριστιανικής διδαχής. Ο Μέγας Κωνσταντίνος έγινε στυλοβάτης του Χριστιανικού μεγαλείου. Πρόσφερε στην Εκκλησία τις καλές του υπηρεσίες. Σταμάτησε το ψεύδος της ειδωλολατρίας και δημιουργήθηκε ένας νέος πνευματικός πολιτισμός με οικουμενική διάσταση. Η Χριστιανική διδασκαλία με εκτίμηση προς την ελληνική σκέψη συντελεί στην ανύψωση του Ελληνισμού, ύστερα από την κατάπτωση των Ρωμαϊκών χρόνων.

Ο Μέγας Κωνσταντίνος ίδρυσε τη νέα πρωτεύουσα του κράτους, την Κωνσταντινούπολη, όπου οι βάρβαροι λαοί με το Χριστιανικό βάπτισμα και την ελληνική μόρφωση μεταμορφώθηκαν σε βυζαντινούς Έλληνες. Αναπτύσσεται με την θεολογία το ανθρωπιστικό ελληνοχριστιανικό πνεύμα, το οποίο υπήρξε ισχυρότατος δεσμός ένωσης των εθνικών πληθυσμών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ο Χριστιανισμός με τις υψηλές υπηρεσίες της ελληνικής σκέψης και παιδείας υπήρξε κύριος παράγοντας εκπολιτισμού βαρβάρων λαών, μάλιστα των Σλάβων. Βέβαια υπάρχουν και οι επικριτές κατά του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Με την ελευθερία που παραχώρησε στην Εκκλησία, έδωσε δυνατότητες να εισέλθουν στους κόλπους της άνθρωποι όχι από αγνή και καθαρή πίστη, αλλά από ιδιοτελή κριτήρια. Δημιουργήθηκε κατάπτωση των υψηλών Χριστιανικών ηθών. Βέβαια γι’ αυτό δεν ευθύνεται ο Μέγας Κωνσταντίνος, αλλά οι ιδιοτελείς αυτοί άνθρωποι. 

Όμως στην Βυζαντινή αυτοκρατορία αναπτύχθηκαν και υπέροχες Εκκλησιαστικές προσωπικότητες με πολυμερή μόρφωση που καλλιέργησαν τα Χριστιανικά γράμματα και θεμελίωσαν την Χριστιανική θεολογία. Η μεγάλη Εκκλησιαστική, κοινωνική και φιλανθρωπική δράση των υπέροχων Ιεραρχών αποτελεί το μεγαλείο της Χριστιανικής Εκκλησίας. Η Εκκλησία πολύ σωστά κατέταξε τον Μεγάλο Κωνσταντίνο μεταξύ των Αγίων της. Είπε καθηκόντως το ευχαριστώ της. Ανέδειξε την μετάνοιά του και την επιστροφή του στην Χριστιανική πίστη. Εμείς οι σημερινοί Χριστιανοί αναπολούμε τα μαρτύρια των πρώτων Χριστιανών, τις τραγικές συνθήκες που έζησαν και την παραχώρηση της ελευθερίας στην Εκκλησία. Η Εκκλησία με την ανάπτυξή της και την ανάδειξη λαμπρών Εκκλησιαστικών προσωπικοτήτων, δημιούργησε μοναδικό ανθρωπιστικό πολιτισμό.

Αγαπητοί μου φίλοι, το σημερινό Αποστολικό ανάγνωσμα, κατά κάποιο τρόπο, σχετίζεται με τη ζωή του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Στον σημερινό Απόστολο ακούσαμε την απολογία του Αποστόλου Παύλου προς τον βασιλιά Αγρίππα. Ακούσαμε πως από φοβερός διώκτης κατά του Χριστιανισμού, μεταστράφηκε στην Χριστιανική πίστη. Πηγαίνοντας προς την Δαμασκό ο Απόστολος Παύλος είδε στον ουρανό, ημέρα μεσημέρι, ένα φως και άκουσε τη φωνή του Χριστού ο Οποίος τον καλούσε κοντά Του. Έτσι και ο Μέγας Κωνσταντίνος ενώ προσευχόταν, παρουσιάσθηκε στον ουρανό περί τις μεσημβρινές ώρες το τρόπαιο του Σταυρού, που έγραφε «τούτω νίκα». Εκείνο το βράδυ, στον ύπνο του, εμφανίσθηκε  ο Κύριος με το σύμβολο του Σταυρού και τον προέτρεψε να κατασκευάσει απομίμηση αυτού και να το χρησιμοποιεί ως φυλακτήριο στους πολέμους. Όπως λοιπόν ο Απόστολος Παύλος έγινε Χριστιανός, έτσι και ο Μέγας Κωνσταντίνος βαπτίσθηκε Χριστιανός σε μεγάλη ηλικία. Χριστός Ανέστη!

Με αγάπη Χριστού Αναστάντος,

π. Βασίλειος.