« Ο ΔΥΟΣΜΟΣ, ΤΟ ΑΝΗΘΟ ΚΑΙ ΟΙ ΦΑΝΟΥΡΟΠΙΤΕΣ, π. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΠΟΚΟΥ »

Ο Χριστὸς κάποτε στιγμάτισε για πολλά πράγματα τη συμπεριφορά των γραμματέων και φαρισαίων. Ανάμεσα σε άλλα, ανέφερε και ότι ασχολούνται πρόθυμα και σχολαστικά με εντελώς δευτερεύοντα πράγματα, ενώ αδιαφορούν τελείως για τα σπουδαιότερα και βασικά που ζητάει ο Θεός.

«Αποδεκατούτε το ηδύοσμον και το άνηθον και το κύμινον, και αφήκατε τα βαρύτερα του νόμου, την κρίσιν και τον έλεον και την πίστιν. Ταύτα δε έδει ποιήσαι κακείνα μη αφιέναι» (Ματθ. 23, 23). Όλη σας η φροντίδα, λέει, είναι αν θα βγάλετε τη δεκάτη (την προσφορά του 10%) από τον δυόσμο, το άνηθο και το κύμινο για τον ναό. Για τα βαρύτερα του νόμου, τη δικαιοσύνη, την αγάπη και την τιμιότητα που σας κάνει αξιόπιστους, κανένα ενδιαφέρον! Όμως με αυτά θα ’πρεπε κυρίως να ασχολείσθε, χωρίς να παραλείπετε βέβαια και τα ελαφρότερα.

Τα λόγια αυτά του Χριστού μας θυμίζουν ένα φαινόμενο των ημερών μας. Οι Χριστιανοί δείχνουν μεγάλη προθυμία στο να φτιάχνουν φανουρόπιτες και την ημέρα της γιορτής του αγίου Φανουρίου (αλλά και οποιαδήποτε άλλη μέρα) τρέχουν στην Εκκλησία για να τις «διαβάσουν». Δεν είναι κατακριτέα η ευλάβεια προς τον άγιο. Απεναντίας. Το ερώτημα όμως είναι: Ασχολούνται με την ίδια προθυμία και με «τα βαρύτερα του νόμου»; Με τη δικαιοσύνη, την ευσπλαχνία, την τιμιότητα;

Μήπως μένουμε μόνο σε μια εξωτερική θρησκευτικότητα που δεν κοστίζει τίποτε; Μήπως μια ζωή κουβαλάμε στον Θεό λαμπάδες, τάματα, φανουρόπιτες, αλλά πέρα από αυτά τίποτε; Τι λέει ο Θεός γι’ αυτά; «Έλεον θέλω και ου θυσίαν» (Ωσ. 6, 6). Δεν θέλω την προσφορά σας, τη θυσία σας, αλλά τη φιλανθρωπία, την ευσπλαχνία σας. Θέλω την καρδιά σας γεμάτη αγάπη για τον καθένα. Θέλω την επίπονη θυσία της μεταμόρφωσης της καρδιάς σας και όχι την ξεκούραστη προσφορά μιας φτηνής, τυπικής, επιφανειακής θρησκευτικότητας.

Γιατί όμως ο Κύριος απεχθάνεται τις θυσίες και προσφορές, αφού, στο κάτω-κάτω, αυτός ο ίδιος ορίζει στον νόμο του να τις προσφέρουν; Απλούστατα, επειδή οι ψυχές των προσφερόντων είναι ακάθαρτες από την αμαρτία. «Με πλησιάζει ο λαός αυτός μόνο με τα λόγια. Με τιμά με τα χείλη, εξωτερικά, υποκριτικά. Η καρδιά του όμως απέχει πολύ από μένα. Είναι ανώφελη η ευσέβειά τους, αφού ακολουθούν διδασκαλίες και εντολές ανθρώπινες» (Ησ. 29, 13).

Αλλού επεξηγεί περισσότερο ο προφήτης Ησαΐας γιατί είναι ανώφελη η επίπλαστη ευσέβεια. «Τι να το κάμω, λέγει ο Κύριος, το πλήθος των θυσιών σας; Χόρτασα από τις θυσίες κριών, αρνιών, ταύρων και τράγων. Δεν θέλω να έρχεσθε στις γιορτές για να μου φέρετε τις προσφορές σας. Ποιος τα ζήτησε αυτά από τα χέρια σας; Μου είναι άχρηστη και σιχαμένη η προσφορά σας σε σεμιγδάλι και θυμίαμα. Η ψυχή μου μισεί τις γιορτές σας και τη νηστεία σας, γιατί δεν αντέχω άλλο τις αμαρτίες σας.

Λουσθήτε λοιπόν, γίνετε καθαροί! Αφαιρέστε τις πονηριές από τις ψυχές σας, σταματήστε τα πονηρά σας έργα. Μάθετε να κάνετε το καλό, επιδιώξτε τη δικαιοσύνη, σώστε τον αδικούμενο, δικαιώστε το ορφανό και τη χήρα. Και δεύτε διαλεχθώμεν, λέγει Κύριος. Ελάτε τότε να τα πούμε. Και όσο κι αν βάφτηκαν οι ψυχές σας από τις αμαρτίες σας, εγώ θα τις κάνω λευκές σαν χιόνι, σαν άσπρο μαλλὶ» (Ησ. 1, 11-18).

Μήπως αυτό συμβαίνει και σε μας; Φροντίζουμε για την ψυχική μας καθαρότητα από την αμαρτία με την ίδια τουλάχιστον προθυμία που δείχνουμε για τη φανουρόπιτα; Ο Κύριος δεν μας ζητάει τάματα. Ζητάει όμως να διώξουμε κάθε κακία, κάθε αμαρτωλό πάθος απ’ την καρδιά μας. Να τη γεμίσουμε έλεος, ευσπλαχνία, αγάπη για το κάθε πλάσμα του.

Τότε μόνο θα έχει αξία και η οποιαδήποτε προσφορά μας. Χωρίς την ψυχική αυτή προετοιμασία, όλα χάνουν το νόημά τους. Θα βρεθούμε στη θέση του ανθρώπου που πήγε στους βασιλικούς γάμους χωρίς ανάλογη ενδυμασία, με αποτέλεσμα να καταλήξει στη χειρότερη και σκοτεινότερη φυλακή (Ματθ. 22, 1-14). Στη θέση των μωρών παρθένων, που ακολουθώντας μια ρηχή θρησκευτικότητα, αποκλείστηκαν απὸ τους γάμους, επειδή ξέμειναν χωρίς λάδι τα λυχνάρια τους. Χωρίς έλαιον τα αγγεία τους. Επειδή είχε μείνει νωρίτερα χωρίς έλεον (=ευσπλαχνία) η καρδιά τους (Ματθ. 25, 1-13).

Τι φριχτή απογοήτευση να τρέχουμε μια ολόκληρη ζωή στις εκκλησιές με λαμπάδες, με κεριά, με φανουρόπιτες και ν’ ακούσουμε στο τέλος από τον Χριστό: «Ουδέποτε έγνων υμάς» (Ματθ. 7, 23)! Μπρος στον ολόφωτο νυμφώνα του να διαπιστώσουμε την τελευταία στιγμή, ότι «ένδυμα ουκ έχομεν, ίνα εισέλθωμεν εις αυτόν». Δεν θα ’ναι κρίμα, λίγα φυλλαράκια δυόσμου ή άνηθου (Ματθ. 23, 23) να μονοπωλήσουν αποκλειστικά την προσοχή μας και τελικά να «μείνωμεν έξω του νυμφώνος Χριστού»;

Ας κάνουμε λοιπόν μια «φανουρόπιτα» για να μας δείχνει ο άγιος Φανούριος τον δρόμο. Τον δρόμο προς τη σωτηρία που περνάει μες απ’ «τα βαρύτερα του νόμου, την κρίσιν και τον έλεον και την πίστιν».

Εορτὴ αγ. Φανουρίου

27^η Αυγούστου 2015