« ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ »

«Ούτε γαρ εάν φάγωμεν περισσεύομεν, ούτε εάν μη φάγωμεν υστερούμεθα» (Α΄ ΚΟΡ. 8, 8). Ο Απόστολος Παύλος, αγαπητοί μου φίλοι, μιλάει στη σημερινή Αποστολική περικοπή για τον θεσμό της νηστείας. Η νηστεία πρέπει να γίνεται αβίαστα, αγόγγυστα και ως εκούσια θυσία προς τον Θεό. Ο βαθύτερος σκοπός της είναι η πνευματική άσκηση. Ο Απόστολος Παύλος αναφέρεται στα ειδωλόθυτα, τα οποία ήσαν κρέατα που προέρχονταν από τις θυσίες των ειδωλολατρών. Αυτά τα κρέατα δεν είχαν καμία ιερότητα για τους Χριστιανούς. Όμως ο Παύλος προτρέπει τους Χριστιανούς της Κορίνθου να προσέχουν μήπως με μία απρόσεκτη συμπεριφορά σκανδαλίσουν τους αδύνατους στην πίστη, όταν θα τους δουν να τρώνε ειδωλόθυτα. Οι τροφές από μόνες τους δεν είναι αμαρτωλές, αλλά χρειάζεται μία διάκριση εκ μέρους των Χριστιανών.

Ο Απόστολος Παύλος μας παρέχει  την ευκαιρία να μιλήσουμε σήμερα, Κυριακή της Απόκρεω, για τον θεσμό της νηστείας. Η νηστεία είναι αρχαιότατο θρησκευτικό φαινόμενο. Οι περισσότερες θρησκείες περιλαμβάνουν το καθήκον της νηστείας. Οι Ανατολικοί λαοί σε εξαιρετικές ημέρες νήστευαν σε ένδειξη προσευχής και δοξολογίας προς τον Θεό. Οι αρχαίοι Έλληνες, προκειμένου να μυηθούν στα θρησκευτικά μυστήρια, προηγουμένως νήστευαν. Ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι οι Λακεδαιμόνιοι για να στείλουν βοήθεια σε μία συμμαχική πόλη, υποχρεώθηκαν από τους άρχοντές τους να νηστέψουν μαζί με τα οικιακά τους ζώα. Αν λοιπόν για τις άλλες θρησκείες η νηστεία είναι σημαντική, ας αναλογισθούμε την αξία της μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία είναι η αληθινή αποκάλυψη του Θεού στους ανθρώπους.

Η νηστεία, κατά την Χριστιανική διδασκαλία, είναι εκούσια θυσία του ανθρώπου χωρίς ψυχολογικούς περιορισμούς και δεσμεύσεις. Αποβαίνει μία πνευματική ασχολία του ανθρώπου που αποσκοπεί στην πνευματική ωφέλεια και δεν είναι μέσο επίδειξης. Η νηστεία είναι μέσο πνευματικής άσκησης που ενισχύει τον άνθρωπο σε πολλούς τομείς της ζωής του. Σύμφωνα με τον Πρωτοπρεσβύτερο Μιχαήλ Καρδαμάκη: «Η νηστεία είναι μια από τις κλασικές μορφές της ασκήσεως και η κύρια έκφραση της σωματικής ασκήσεως» (Ορθόδοξη Πνευματικότητα, σελίδα 247). Η νηστεία είναι μέσο και όχι αυτοσκοπός. Γι’ αυτό και καταλύεται, όταν υπάρχει θέμα ασθενείας σε κάποιον Χριστιανό. Την χρησιμοποιούμε, προκειμένου να μάθουμε να εγκρατευόμαστε και να πολεμάμε τα διάφορα πάθη που μας βασανίζουν και μας ταλαιπωρούν. Είναι η οδός που μας οδηγεί προς τον Θεό.

Η περίοδος της νηστείας βοηθάει να σκεφθούμε περισσότερο από τα υλικά αγαθά, τα πνευματικά. Βοηθάει επίσης με την λιγότερη τροφή που καταναλώνουμε, να εξοικονομούνται περισσότερα χρήματα για την άσκηση της φιλανθρωπίας. Η κραιπάλη, η γαστριμαργία, απαιτούν και πολλά χρήματα. Δικαιολογούνται μερικοί πως δεν έχουν να βοηθήσουν τον αδύνατο συνάνθρωπο. Με την νηστεία δημιουργείται η ευκαιρία να εξοικονομηθούν χρήματα για την άσκηση των έργων της αγάπης. Αποφεύγοντας κρέατα και λιπαρά, κατά την περίοδο της νηστείας, καθαρίζουμε τον οργανισμό μας από περιττές και επιβλαβείς τοξίνες. Αποβάλλονται τα άχρηστα και ανανεώνεται ο οργανισμός μας. Η νηστεία είναι πολύ ωφέλιμη για την υγεία μας. Αυτή την αλήθεια την ομολογεί η ιατρική επιστήμη, αλλά και οι Πατέρες της Εκκλησίας, κάποιοι από τους οποίους ήσαν και ιατροί.

Κυρίως η αποχή από ορισμένες τροφές καλοφαγίας, ασκεί τη θέλησή μας, για να επιτύχουμε και μία πνευματική νηστεία. Αυτό είναι το βαθύτερο νόημα της Χριστιανικής νηστείας. Η εκούσια νηστεία ασκεί τη βούληση να απόσχει και από κακές συνήθειες, πάθη και αδυναμίες. Δεν έχει νόημα η υλική νηστεία, όταν ο Χριστιανός δεν ασκείται να κόψει τις  κακές συνήθειες της βλασφημίας, της χαρτοπαιξίας, της μέθης, της πορνείας, της μοιχείας, της ομοφυλοφιλίας, του μίσους, της κατάκρισης και άλλων παθών. Όταν, ενώ νηστεύει, η ψυχή του εξακολουθεί να είναι κυριευμένη από τα διάφορα πάθη που προαναφέραμε, τότε η νηστεία δεν ωφελεί σε τίποτα. Πρέπει να γίνεται συνδυασμός της νηστείας από τις τροφές και της νηστείας από τα διάφορα πάθη. Ο συνδυασμός αυτός θα οδηγήσει τον αγωνιζόμενο Χριστιανό στον ασφαλή δρόμο, που οδηγεί στην Βασιλεία των Ουρανών.

Αγαπητοί μου φίλοι, κατά τη σημερινή Κυριακή της Απόκρεω, σταματάμε το κρέας και θα φάμε πάλι την Κυριακή του Πάσχα. Η άλλη Κυριακή είναι της Τυρινής και κακώς λένε κάποιοι Χριστιανοί για την επόμενη Κυριακή, «καλές απόκριες». Δυστυχώς έχουν μπερδέψει κάποιοι τα της Εκκλησίας με τα κοσμικά και ειδωλολατρικά καρναβάλια. Λένε για παράδειγμα άνοιξε το Τριώδιο και εννοούν την έναρξη των καρναβαλικών εκδηλώσεων. Υπάρχει μία σύγχυση! Οι Χριστιανοί δεν πρέπει να συμμετέχουν σε καρναβαλικές εκδηλώσεις, όπου εκεί χάνεται κάθε είδος σεβασμού προς τον εαυτό μας και προς τους άλλους. Μεθυσμένοι καρναβαλιστές, πορνείες, μοιχείες, εκτρώσεις και πολλά άλλα είναι τα αποτελέσματα των εκδηλώσεων αυτών. Αν θέλουμε να μιλήσουμε για νηστεία, θα πρέπει να νηστέψουμε και από τις καρναβαλικές εκδηλώσεις. Ας ξεκινήσουμε από σήμερα κιόλας τον πνευματικό μας αγώνα.

Με αγάπη Χριστού,

π. Βασίλειος.