« ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Ο ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟΣ »

Οι άγιοι Απόστολοι, αγαπητοί μου φίλοι, κατέχουν την πρωτοκαθεδρία στο αγιολόγιο της Εκκλησίας μας, διότι αυτοί υπήρξαν οι άμεσοι διάδοχοι του Κυρίου και οι συνεχιστές του επί γης σωτηριώδους έργου Του. Ένας από αυτούς υπήρξε ο άγιος Απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος. Ο Απόστολος Ανδρέας ήταν, σύμφωνα με τις Ευαγγελικές διηγήσεις, αδελφός του Σίμωνα Πέτρου, και οι δύο γιοι του Ιωνά ή Ιωάννη και της Ιωάννας. Γεννήθηκε στην πόλη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας. Την πόλη αυτή την κατοικούσαν εθνικοί ελληνιστές και οι Ιουδαίοι της περιοχής είχαν γίνει κοινωνοί της ελληνικής παιδείας και κουλτούρας. Το ελληνικό όνομα του Ανδρέα (που σημαίνει ανδρείος, γενναίος), όπως και άλλων μαθητών, μαρτυρεί αυτή την αλήθεια. Πιθανότατα ήταν μεγαλύτερος στην ηλικία από τον Πέτρο. Συγκατοικούσε με αυτόν στην Καπερναούμ και συνεργαζόταν ως αλιέας στην λίμνη της Γεννησαρέτ ή Τιβεριάδας.

Τον Ανδρέα τον διέκρινε βαθιά πίστη στον Θεό και γι’ αυτό πρωτύτερα είχε χρηματίσει μαθητής του Ιωάννη του Βαπτιστή. Εκεί κοντά στον Τίμιο Πρόδρομο απέκτησε σπάνια ευσέβεια και το σπουδαιότερο έμαθε για τον ερχόμενο Μεσσία. Φαίνεται ότι ήταν παρών όταν ο Ιωάννης έδειξε με το δάκτυλό του τον Κύριο και είπε: «ίδε ο αμνός του Θεού ο αίρων την  αμαρτίαν του κόσμου» (ΙΩΑΝ. 1, 29). Αυτή η φανέρωση του Μεσσία έκανε προφανώς τον ευσεβή ψαρά να ακολουθήσει πρώτος τον Κύριο, χωρίς κανέναν δισταγμό και γι’ αυτό ονομάσθηκε «Πρωτόκλητος». Άφησαν, μαζί με τον αδελφό του Πέτρο, τα ακριβά πλεούμενά τους, τα δίχτυα και τα σύνεργα της αλιείας τους και προσκολλήθηκαν στον Χριστό ως αφοσιωμένοι μαθητές Του. Η διδασκαλία του Τιμίου Προδρόμου είχε προετοιμάσει τον Ανδρέα γι’ αυτή τη μεγάλη στιγμή. Ήταν πλέον έτοιμος για να γίνει ο πρώτος μαθητής του Χριστού μας.

Το όνομα του Ανδρέα αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη πάντοτε μαζί με αυτό του Φιλίππου, που καταγόταν και αυτός από την Βηθσαϊδά. Οι δυο τους είχαν εκφράσει τη δυσπιστία τους για τον χορτασμό των πεντακισχιλίων ανθρώπων με τους πέντε κρίθινους άρτους και τους δύο ιχθείς (ΙΩΑΝ. 6, 6-9). Αναφέρεται επίσης και στην περίπτωση της παράκλησης κάποιων Ελλήνων να δουν τον Κύριο. Εκεί ο Ανδρέας με τον Φίλιππο μετέφεραν την παράκληση αυτή στον Ιησού. Για τελευταία φορά αναφέρεται το όνομα του Ανδρέα στην Καινή Διαθήκη, όταν ανέβηκε μαζί με τους άλλους Αποστόλους στο υπερώο της Ιερουσαλήμ «προσκαρτερούντες ομοθυμαδόν τη προσευχή και τη δεήσει συν γυναιξί και Μαρία τη μητρί του Ιησού και συν τοις αδελφοίς αυτού»  (ΠΡΑΞ. 1, 13-14), όπου και έλαβε μαζί με τους άλλους τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. «Και επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου (ΠΡΑΞ. 2, 4).

Μετά την Πεντηκοστή έλαχε σ’ αυτόν να αποσταλεί για ευαγγελισμό στην Έφεσο, όπου μαζί με τον Απόστολο Ιωάννη κήρυξαν και εδραίωσαν την Εκκλησία της μεγάλης αυτής πόλης. Μετά έκανε ιεραποστολική περιοδεία στον Εύξεινο Πόντο, όπου με κέντρο την Σινώπη κήρυξε τον Χριστιανισμό στην περιοχή, μεταστρέφοντας πλήθος Ιουδαίων και ειδωλολατρών στη νέα πίστη. Κατόπιν πήγε με τον Απόστολο Ματθία στην Σαμψούντα, στην Ιβηρία και στην Παρθία, όπου ίδρυσαν Εκκλησίες. Το 34 μ.Χ. τον βρίσκουμε στην Ιερουσαλήμ να εορτάζει το Πάσχα με τους άλλους Αποστόλους. Μετά ανάλαβε νέα ιεραποστολική περιοδεία στην Αντιόχεια, Έφεσο, Λαοδικεία, Φρυγία, Νίκαια, Πόντο και Σκυθία. Κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο πήγε στο Βυζάντιο, όπου ίδρυσε κι εκεί Εκκλησία, γι’ αυτό θεωρείται ως ο ιδρυτής της Αποστολικής Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης.

Από εκεί ήλθε στην Ελλάδα και κήρυξε πρώτα στην Ηράκλεια της Θράκης, ύστερα στην Μακεδονία και έπειτα κατέβηκε στην Πελοπόννησο, με κατάληξη στην Πάτρα, την οποία έκανε κέντρο του ιεραποστολικού έργου του. Από εκεί εξορμούσε σε όλη την δυτική Ελλάδα, όπου μετέστρεφε πλήθος Ιουδαίων και ειδωλολατρών, επιβεβαιώνοντας την αλήθεια του κηρύγματός του με πολλά θαύματα. Στην Πάτρα ήταν ρωμαίος διοικητής ο ανθύπατος Λεσβίος, ο οποίος ήταν ανεκτικός στη δράση του Ανδρέα. Όχι όμως ο διάδοχός του Αιγεάτης, ο οποίος ήταν φανατικός ειδωλολάτρης. Το έναυσμα του διωγμού του έδωσε η μεταστροφή της συζύγου του Αιγεάτη, Μαξιμίλλα, η οποία πίστεψε στον Χριστό ύστερα από θαυματουργική θεραπεία της από ανίατη ασθένεια. Οι ειδωλολάτρες ιερείς διέβαλαν τον Άγιο Ανδρέα στον Αιγεάτη, ως επικίνδυνο, διότι άδειαζαν από κόσμο οι ναοί τους.

Αγαπητοί μου φίλοι, ο Αιγεάτης μετά από αυτά έγειρε μεγάλο διωγμό στην Αχαΐα, όπου συνέλαβε πρώτο τον Άγιο Ανδρέα, τον οποίο καταδίκασε σε σταυρικό θάνατο, σε σταυρό σχήματος Χ, με το κεφάλι προς τα κάτω, επί εποχής Νέρωνα (54-68 μ.Χ.). Γι’ αυτό και ο τύπος αυτός του σταυρού καλείται «Σταυρός του Αγίου Ανδρέα». Το τίμιο λείψανό του το έθαψε με τιμές ο πρώτος επίσκοπος Πατρών Στρατοκλής. Τον 4ο αιώνα μεταφέρθηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο στην Κωνσταντινούπολη και τοποθετήθηκε στον Ναό των Αγίων Αποστόλων, μαζί με τα τίμια λείψανα των άλλων Αποστόλων, από όπου τα άρπαξαν οι αντίχριστοι σταυροφόροι το 1204 και το μετέφεραν στην Δύση. Το 1964 επέστρεψαν οι παπικοί την Τιμία Κάρα του στην Αποστολική Εκκλησία των Πατρών, η οποία βρίσκεται στον μεγαλοπρεπή Ναό που έκτισαν οι Χριστιανοί της Αχαϊκής πρωτεύουσας. Να έχουμε την ευλογία του Αποστόλου Ανδρέα του Πρωτοκλήτου στη ζωή μας.

Με αγάπη Χριστού,

π. Βασίλειος.