« Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ »

Η αγία μας Εκκλησία σήμερα, αγαπητοί μου φίλοι, εορτάζει την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου, η οποία ανήκει στις θεομητορικές εορτές. Οι θεομητορικές εορτές συνδέονται και εξαρτιούνται από τον κύκλο των δεσποτικών εορτών. Και αυτό γίνεται γιατί το μυστήριο της Θεοτόκου νοείται πάντοτε σε σχέση με το μυστήριο της θείας Οικονομίας. Η Θεοτόκος είναι η Παναγία, όχι με κάποια ηθικιστική έννοια, αλλά με την έννοια της υπακοής της να διακονήσει το θαύμα της σωτηρίας. Η Παναγία κάνει απόλυτη υπακοή στον Θεό. Ούτε καν σκέπτεται να αρνηθεί τη συμμετοχή της στο μυστήριο της θείας Οικονομίας. Η απόλυτη αυτή υπακοή της στο θέλημα του Θεού την καθιστά Παναγία και όχι μόνο το ότι ήταν αγνή και αγία. Η σχέση της με τον Θεό ήταν ιδιαίτερη και γι’ αυτό ο Θεός την διάλεξε, προκειμένου να γεννήσει τον Υιό Του, το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας.

Η Θεοτόκος κατέχει κεντρική θέση στην οικονομία της σωτηρίας και παραμένει στο κέντρο του μυστηρίου της Εκκλησίας, που είναι μυστήριο Χριστού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν λατρεύει τον Χριστό χωρίς να επικαλεσθεί ταυτόχρονα και την Παναγία μητέρα Του. Πρέπει μάλιστα να σημειώσουμε ότι το μυστήριο της Θεοτόκου είναι μυστήριο καθαρά λειτουργικό. Είναι μυστήριο που εξιχνιάζεται και βιώνεται μέσα στη λειτουργική λατρεία της Εκκλησίας. Για εμάς τους Ορθοδόξους, το μυστήριο που διακονεί η Θεοτόκος είναι γεγονός «υπέρ λόγον και έννοιαν», γεγονός δοξολογικό και ευχαριστιακό. Δεν  κατανοείται εύκολα με τη λογική. Χρειάζεται ο φωτισμός του Αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτό και οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας έχουν γράψει τόσα πολλά για την Παναγία μας, γιατί οι ίδιοι έχουν κατανοήσει πλήρως το μυστήριο αυτό με τον θείο φωτισμό.

Η Θεοτόκος βρίσκεται στην καρδιά της ορθόδοξης λατρείας γιατί ακριβώς είναι Θεοτόκος, Μητέρα του Θεού, Μητέρα που γέννησε τον Θεάνθρωπο Χριστό, που έδωσε τον εαυτό της για να γίνει η σάρκα και το σκήνωμα του Θεού Λόγου κι έτσι η ανθρωπότητα να δεχθεί στο πρόσωπό Της τον Δημιουργό και Σωτήρα της. Επίσης η Θεοτόκος είναι και η Μητέρα των ανθρώπων, ανάμεσα στις γυναίκες, που στο πρόσωπό Της «χαίρει πάσα η κτίσις». Στην Θεοτόκο όλη η κτίση βρίσκει την αληθινή έκφραση και την ύψιστη τελείωσή της, τη χάρη και την ευεργεσία από τον Δημιουργό της, ώστε η Θεοτόκος να γίνεται η αρχή και το μέτρο της κοινωνίας όλων των πιστών και όλων των κτισμάτων στη χάρη και στη ζωή του Τριαδικού μυστηρίου. Η Θεοτόκος υπηρετεί τη σωτηρία της ανθρωπότητας αλλά ταυτόχρονα είναι και το ευχαριστιακό δώρο της ανθρωπότητας προς τον Σωτήρα της.

Η Θεοτόκος είναι η Παναγία όχι γιατί έχει κάποιο προνόμιο από τον Θεό, που τη ξεχωρίζει από το υπόλοιπο γένος των ανθρώπων, ούτε εξαιτίας κάποιας εξαιρετικής καταγωγής ή προέλευσης, αλλά εξαιτίας της απόλυτης υπακοής Της. Η Παναγία με την αποδοχή και τη μετοχή Της στη χάρη γίνεται «κεχαριτωμένη», το πρότυπο του τέλειου ευαγγελικού ανθρώπου. Η ζωή της Θεοτόκου συμπορευόταν με το θέλημα του Θεού σε απόλυτο βαθμό. Ζούσε για το μεγάλο Γεγονός της Εναθρώπησης του Υιού και Λόγου του Θεού. Στο πρόσωπο της Θεοτόκου η ανθρωπότητα έδωσε τη συγκατάθεσή της για να σαρκωθεί ο Υιός και να έλθει να κατοικήσει ανάμεσα στους ανθρώπους. Σύμφωνα με την πατερική σκέψη, η θεία θέληση δημιούργησε βέβαια τον άνθρωπο, δεν μπορεί όμως να σώσει χωρίς τη συνδρομή της ανθρώπινης θέλησης. Γι’ αυτό και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ περιμένει από την Θεοτόκο το δικό Της «ναι» στον Ευαγγελισμό.

Όπως πολύ ωραία επισημαίνει ο αείμνηστος π. Μιχαήλ Καρδαμάκης: «Οι λειτουργικές Ακολουθίες, που συνοδεύουν και πλαισιώνουν τον κύκλο των θεομητορικών εορτών, όλη η ορθόδοξη λειτουργική παράδοση και πάνω απ’ όλα η ορθόδοξη ευσέβεια, μαρτυρούν για την εξαίρετη θέση της Θεοτόκου στη μεταμορφωτική πορεία της Εκκλησίας και τη σημασία Της στη διαμόρφωση της πνευματικότητάς Της». (Ορθόδοξη Πνευματικότητα, σελίδα 209). Όλη αυτή η παράδοση εκφράζει τη βεβαιότητα ότι η Μητέρα του Θεού είναι το κέντρο όλης της δημιουργίας. Μέσω της Παναγίας μπορούμε πιο εύκολα να προσεγγίσουμε τον Χριστό, να ενωθούμε μαζί Του και τελικά να κερδίσουμε την ουράνια Βασιλεία Του που έχει ετοιμάσει για εμάς τους ανθρώπους. Για όσους φυσικά θελήσουν να σωθούν. Γιατί η σωτηρία μας δεν εξαρτάται μόνο από τον Χριστό. Εξαρτάται και από εμάς.

Αγαπητοί μου φίλοι, η ορθόδοξη παράδοση μαρτυρεί τη βεβαιότητα ότι η Θεοτόκος είναι η Δευτέρα Εύα, η μητέρα του νέου Αδάμ, της χριστιανικής ανθρωπότητας, της κεφαλής της Εκκλησίας, του Ιησού Χριστού. Η Παναγία είναι η αληθινή μητέρα για όσους αγωνίζονται σύμφωνα με τη διδασκαλία του Ευαγγελίου, αλλά και για όλους τους αμαρτωλούς. Η Ορθόδοξη Εικονογραφία, στην εικόνα της Δεύτερης Παρουσίας, ιστορεί την Θεοτόκο να στέκεται στα δεξιά του Κριτή και να ικετεύει για τους αμαρτωλούς. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία η Θεοτόκος είναι εκείνη που ευλογεί τον κόσμο. Είναι η άνεση για τους ανθρώπους που ταλαιπωρούνται στη ζωή, η παράκληση σε όσους πενθούν, η θεραπεία για τους ασθενείς, η άφεση για όσους αμαρτάνουν,  είναι η παρηγοριά για εκείνους που λυπούνται. Την Παναγία να επικαλούμαστε σε αυτή τη δύσκολη εποχή που ζούμε και δεν θα χάσουμε.

Με αγάπη Χριστού,

π. Βασίλειος.