«Τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον
κόσμον όλον, και ζημιωθή την ψυχήν αυτού;» (ΜΑΡΚ. 8, 36). Τα λόγια αυτά,
αγαπητοί μου φίλοι, που ακούσαμε από το θεϊκό στόμα του Κυρίου ασφαλώς μας
αφυπνίζουν από τον λήθαργο της παρούσας ζωής. Συχνά οι έλξεις και οι επιθυμίες
του κόσμου μας υπνωτίζουν. Χάνουμε τον προορισμό μας. Νομίζουμε ότι το παν
είναι η ικανοποίηση των σωματικών αισθήσεών μας και ξεχνάμε κάτι πολύ
σημαντικό: ότι δεν έχουμε μόνο σώμα, αλλά και ψυχή. Για την ανθρώπινη ψυχή
έκανε λόγο στο σημερινό ιερό Ευαγγέλιο ο Χριστός. Μας δίνει έτσι μια καλή
ευκαιρία να εξετάσουμε στη συνέχεια την ανεκτίμητη αξία της και τη φροντίδα που
καλούμαστε να δείξουμε γι’ αυτή. Καλά είναι και τα επίγεια αγαθά, όμως όταν
αυτά μας γίνονται εμπόδιο στην πνευματική ζωή, καλό είναι να τα παραμερίσουμε
και να βάλουμε σε προτεραιότητα την αιώνια ψυχή μας!
Κάνει οπωσδήποτε εντύπωση το ανθρώπινο
σώμα με τις πολυσύνθετες λειτουργίες των οργάνων του, που το καθιστούν ένα τέλειο
δημιούργημα του Θεού. Εκεί όμως που πραγματικά μένει κανείς έκθαμβος, είναι
όταν εξετάζει την ανθρώπινη ψυχή. Αδυνατεί να ερμηνεύσει το δυσπρόσιτο βάθος
της, διότι, σε αντίθεση με το σώμα, που είναι υλικό και ορατό, η ψυχή είναι
άϋλη και αόρατη. Η ύπαρξή της γίνεται αντιληπτή από τις ενέργειές της. Δίνει
στον άνθρωπο τη δυνατότητα να σκέπτεται, να δημιουργεί, να κρίνει, να θυμάται,
να φαντάζεται, να προοδεύει. Του χαρίζει ανώτερα συναισθήματα, όπως την αγάπη.
Τον καθιστά ελεύθερο να επιλέγει το καλό ή το κακό. Είναι δημιουργημένη «κατ’
εικόνα Θεού». Είναι το συστατικό στοιχείο του ανθρώπου που επιβεβαιώνει τη
θεϊκή, την ουράνια προέλευσή του, την πνευματική του διάσταση. Επομένως η ψυχή
λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο από ότι το σώμα το ανθρώπινο.
Γι’ αυτό το λόγο η ψυχή έχει ανυπολόγιστη
αξία. Αξίζει πολύ περισσότερο από όλο τον κόσμο· από όλα τα πλούτη και τις
τιμές του κόσμου αυτού. Και η πιο μεγάλη απόδειξη είναι ο Τίμιος Σταυρός του
Κυρίου, την Ύψωση του οποίου εορτάσαμε χθες. Για τη σωτηρία της ψυχής μας ο Ιησούς Χριστός πρόσφερε ως λύτρο το
τίμιο Αίμα Του κατά τη σταυρική Του θυσία. «Τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της
ψυχής αυτού;» (ΜΑΡΚ. 8, 37), μας ρώτησε σήμερα ο Κύριος. Τι μπορεί να προσφέρει
ο άνθρωπος για να εξαγοράσει την ψυχή του από την αιώνια απώλεια; Την απάντηση
την έδωσε ο Ίδιος ο Θεάνθρωπος. Έδωσε ως αντάλλαγμα της ψυχής μας τον Ίδιο τον
Εαυτό Του με τη σταυρική Του θυσία. Ο Σταυρός του Κυρίου αποδεικνύει την
ανεκτίμητη αξία της ψυχής μας. Δεν θα θυσιαζόταν ο Χριστός για κάτι που δεν
αξίζει. Η ανθρώπινη ψυχή έχει μεγάλη αξία για τον Κύριό μας.
Ωστόσο στην υλιστική εποχή μας πολλοί
άνθρωποι περιφρονούν την ψυχή τους και αδιαφορούν για τις ανάγκες της.
Πασχίζουν να κερδίσουν όλο τον κόσμο με τις δόξες και τα αξιώματα, τα υλικά αγαθά
και τις αμαρτωλές απολαύσεις. Νομίζουν ότι ο άνθρωπος είναι μόνο το σώμα, που
φαίνεται. Δεν πιστεύουν στην ύπαρξη της ψυχής και στην αιώνια ζωή. Κοροϊδεύουν
εκείνους που πιστεύουν σε αυτά. Έτσι χάνουν τον ύψιστο προορισμό τους και
βυθίζονται όλο και πιο πολύ στα γήϊνα. Αφήνουν την αιώνια ψυχή τους και
ασχολούνται με γελοιότητες της παρούσας ζωής. Και έρχεται ξαφνικά ο θάνατος και
βρισκόμαστε στην αιωνιότητα. Κι εκεί θα τοποθετηθούμε κατά τα έργα μας, αν ήταν
καλά ή άσχημα. Και μη νομίζουμε ότι θα πάμε στον Παράδεισο αν ζούμε μια ζωή
χωρίς μετάνοια. Η δε Κόλαση θα είναι μια αιώνια κατάσταση χωρίς παρηγοριά και
μέσα στη θλίψη. Μια κατάσταση που δεν θα τελειώνει ποτέ!
Δεν είναι δε μόνο οι άνθρωποι που ζουν
μακριά από τον Θεό. Κι εμείς οι Χριστιανοί κάποτε παρασυρόμαστε από το φρόνημα
αυτό. Αγωνιούμε ίσως για τα επίγεια αγαθά μας, για το σπίτι μας, για το
αυτοκίνητό μας, για την υγεία του σώματός μας, για τις κοσμικές επιτυχίες μας,
για την επαγγελματική μας πρόοδο. Αγωνιούμε για θέματα της καθημερινότητας που
δεν είναι αμαρτωλά, μπορούν όμως πολύ ύπουλα να βλάψουν την ψυχή μας. Ξεχνάμε
μέσα στην ταραχώδη καθημερινότητά μας τη θεόπλαστη ψυχή μας, την παραμελούμε
και την αφήνουμε να μαραθεί, να χάσει κάθε πνευματική ικμάδα, να αρρωστήσει και
τελικά να νεκρωθεί. Πόσοι είναι ζωντανοί σωματικά στη σημερινή εποχή και είναι
νεκρωμένοι ψυχικά! Και το χειρότερο είναι που δεν το καταλαβαίνουν να κάνουν
κάτι να ξεφύγουν από αυτή την οδυνηρή κατάσταση. Ζουν μέσα στο σκοτάδι της
ματαιότητας και δεν κάνουν κάτι να βγουν προς το φως του Χριστού.
Αγαπητοί μου φίλοι, ο Μέγας Βασίλειος μας
προτρέπει σχετικά: «Επιμελού ψυχής, πράγματος αθανάτου» (ΕΠΕ 6, 222). Ας
δείχνουμε λοιπόν κάθε επιμέλεια και φροντίδα για την αθάνατη ψυχή μας. Ας τη
διατηρούμε καθαρή με την εκκοπή των παθών και την ιερή Εξομολόγηση. Ας τη
στολίζουμε με τις αρετές και τα αγαθά έργα. Ας τη τροφοδοτούμε με την προσευχή,
τη μελέτη του θείου λόγου και κυρίως με το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας. Ας
την εξετάζουμε για τις διαθέσεις και τις επιθυμίες της. Ας την προσέχουμε για
την υγεία της. Ας της δίνουμε καθημερινά χρόνο, διότι αυτό τελικά είναι το πιο
επείγον από όλα: να κερδίσουμε, δηλαδή να σώσουμε την αθάνατη και αιώνια ψυχή
μας. Και τώρα πρέπει να αγωνισθούμε που είμαστε ακόμη στη ζωή αυτή. Μη βρεθούμε
προ οδυνηρών εκπλήξεων στην αιώνια ζωή. Μην το μετανιώσουμε αιωνίως.
Με
αγάπη Χριστού,
π.
Βασίλειος.
