« Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ »

Κατά τη σημερινή Β΄ Κυριακή των Νηστειών, αγαπητοί μου φίλοι, η Αγία μας Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης. Ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη από γονείς ενάρετους, τον Κωνσταντίνο και την Καλλονή. Ο πατέρας του ήταν συγκλητικός και αργότερα έγινε και μοναχός. Τα παιδιά του τα εμπιστεύθηκε στην Θεοτόκο. Ο Άγιος Γρηγόριος ήταν επτά ετών όταν κοιμήθηκε ο ενάρετος πατέρας του. Από μικρός είχε έφεση στα γράμματα. Σε ηλικία είκοσι ετών έγινε γνωστός στους κύκλους των σοφών της εποχής του. Για όλη την αξιοζήλευτη προκοπή του ο αυτοκράτορας του πρόσφερε διάφορες τιμητικές θέσεις, αλλά ο Άγιος Γρηγόριος αρνήθηκε τα αξιώματα για χάρη του αγαπημένου του Κυρίου. Έτσι αφιέρωσε τον εαυτό του στον Θεό και έζησε βίο ασκητικό και ισάγγελο.

Τον δρόμο του Αγίου Γρηγορίου ακολούθησαν η μητέρα του και τα άλλα τέσσερα αδέλφια του. Μοίρασαν με τρόπο Ευαγγελικό τα υπάρχοντά τους στους πτωχούς και αφήνοντας τις ματαιότητες του κόσμου ακολούθησαν με προθυμία τον Χριστό. Η μητέρα του με τις δύο αδελφές του πήγαν σε γυναικείο μοναστήρι. Οι δε δύο αδελφοί του τον ακολούθησαν στο Άγιον Όρος. Στο Άγιον Όρος μπήκε στην υποταγή του θαυμασίου Γέροντα Νικηφόρου, ο οποίος ζούσε ησυχαστική ζωή κοντά στο Μοναστήρι του Βατοπαιδίου. Από τον Γέροντα Νικηφόρο διδάχθηκε κάθε αρετή. Με την υπακοή, την ταπείνωση και την άσκηση γνώρισε έμπρακτα τις αρετές και μόρφωσε στην καρδιά του τον Χριστό. Μετά την κοίμηση του Γέροντά του πήγε στην περίφημη Μονή της Μεγίστης Λαύρας, όπου έμεινε λίγα χρόνια ασκούμενος με μεγάλη σπουδή στα πνευματικά αγωνίσματα. Έπειτα πήγε σε πιο ερημικό τόπο, προκειμένου να ασκηθεί περισσότερο.

Εξαιτίας όμως των πολλών επιδρομών των Τούρκων αναγκάσθηκε να αφήσει την ησυχία του και να πάει στην Θεσσαλονίκη, χωρίς όμως να ξεφύγει από την ακρίβεια της ασκητικής ζωής του. Κατόπιν από θεϊκή πληροφορία δέχθηκε το μέγα της Ιερωσύνης χάρισμα. Αναδείχθηκε πνευματοφόρος Πατήρ και έλαβε εξουσία κατά των δαιμόνων. Είχε το χάρισμα των θαυμάτων και το προορατικό. Με ένα λόγο ήταν στολισμένος με τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Όμως η πάνσοφος του Θεού Πρόνοια επέτρεψε να πέσει σε πολλούς πειρασμούς ο Άγιός Του, προκειμένου να φανερωθεί η αγιότητα του βίου του ακόμη περισσότερο. Ο Άγιος Γρηγόριος δεν εγκατέλειψε τον αγώνα του. Στην έρημο όλον τον καιρό είχε ασχολία προσευχής και μέσα από την καρδιά του κραύγαζε προς τον Χριστό «Φώτισόν μου το σκότος». Μέσα από τη νηστεία, την αγρυπνία και την προσευχή έλαβε ουράνια χαρίσματα.

Για είκοσι τρία ολόκληρα χρόνια ο Άγιος Γρηγόριος δέχθηκε πολλές συκοφαντίες και τη λύσσα του Σατανά. Αφού πείσθηκε περισσότερο στη θεία ψήφο, οδηγήθηκε στον αρχιερατικό θρόνο και έγινε άξιος ποιμένας της Εκκλησίας της Θεσσαλονίκης. Ως αρχιερέας πρόσθεσε περισσότερους κόπους για τον Χριστό, το Ευαγγέλιο και την Εκκλησία Του. Οι δυτικοί Βαρλαάμ, Ακίνδυνος και οι υπόλοιποι πολέμιοι του Αγίου Γρηγορίου έλεγαν ότι η Θεία Χάρη είναι κτιστή, οπότε μένει ο άνθρωπος και ο κόσμος αμέτοχος στη Θεία ζωή και Χάρη. Επί της βασιλείας του Ανδρονίκου Δ΄ του Παλαιολόγου, που ήταν θερμός προστάτης της ευσεβείας, συγκροτήθηκε Ιερά Σύνοδος, στην οποία ήλθε και ο Βαρλαάμ και με κομπασμό και έπαρση ανέφερε τα κακόδοξα δόγματα και τις κατηγορίες του εναντίον των ευσεβών. Όμως με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος ο Άγιος Γρηγόριος, μέσα από τους λόγους του και τα συγγράμματά του, κατέρριψε τις κακοδοξίες τόσο του Βαρλαάμ όσο και του Ακινδύνου.

Προσκλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη ως υπέρμαχος της ευσεβείας, προκειμένου να ειρηνεύσει την Εκκλησία από τις αιρετικές διδασκαλίες του Βαρλαάμ. Όμως στο δρόμο πιάσθηκε από τους Τούρκους, οι οποίοι τον κράτησαν ένα χρόνο. Όμως κι εκεί δίδασκε το Ευαγγέλιο του Χριστού και στερέωνε τους ανθρώπους στην πίστη τους. Μόνο μέσα στην αγία του Χριστού Ορθόδοξη Εκκλησία μπορούμε να γνωρίσουμε τον Θεό, όχι με τη διάνοια ή το συναίσθημα, αλλά με την Αγιοπνευματική εμπειρία. Έτσι ο πιστός Χριστιανός μπορεί να έχει μετοχή στο φως, τη ζωή και τη δόξα της Αγίας Τριάδος. Εμείς οι άνθρωποι κοινωνάμε και ενωνόμαστε με τον Θεό δια μέσου των Θείων ενεργειών του Θεού που είναι άκτιστες, ενώ η Θεία φύση του Θεού είναι ακοινώνητος. Αυτή τη διδασκαλία υποστήριξε ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, προκειμένου να πολεμήσει τις αιρετικές απόψεις του Βαρλαάμ και να στηρίξει τους πιστούς στην Ορθοδοξία.

Αγαπητοί μου φίλοι, στη χρυσή αλυσίδα των μεγάλων διδασκάλων και Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας συναριθμήθηκε και ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Αναδείχθηκε ισάξιος των Αγίων Αθανασίου, Βασιλείου, Γρηγορίου, Ιωάννη του Χρυσοστόμου, Κυρίλλου Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας, Μαξίμου, Ιωάννη του Δαμασκηνού, Φωτίου και Θεοδώρου του Στουδίτη. Σπάνια έγινε τόση προπαγάνδα, τόση δυσφήμιση και κατασυκοφάντηση προσώπου, όσο εναντίον του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Και μέχρι σήμερα οι Δυτικοί διατηρούν στο Παρίσι αντιπαλαμική Σχολή, διδάσκοντας εναντίον του Αγίου και της διδασκαλίας του. Οι απόψεις του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, αποτελούν σύνοψη και έκφραση της εμπειρίας και της παράδοσης της Εκκλησίας. Το κλειδί της θεολογίας το κατείχε στα αλήθεια ο θείος Γρηγόριος, επειδή είχαν διανοιγεί τα μάτια του από το Άγιο Πνεύμα.

Με αγάπη Χριστού,

π. Βασίλειος.