Ιουδαϊκή αίρεση ήταν, αγαπητοί μου φίλοι, οι Φαρισαίοι. Όπως μας πληροφορεί ο Ιστορικός Ιώσηπος στην εποχή του Χριστού αριθμούσε έξι χιλιάδες μέλη. Κύρια χαρακτηριστικά ήταν ο ζήλος τους για τελειότητα και η πιστή τήρηση του Νόμου. Έδιναν ιδιαίτερη σημασία στις προφορικές παραδόσεις, μονοπωλούσαν την εύνοια του Θεού και περιφρονούσαν τους αμαρτωλούς και τους τελώνες. Η θρησκευτικότητά τους είχε καταντήσει μια υποκριτική τήρηση ορισμένων τυπικών διατάξεων του Νόμου, η δε ευσέβειά τους ήταν επιφανειακή. Δεν μπορούσαν ποτέ να διανοηθούν σωτηρία για ένα αμαρτωλό. Πίστευαν ότι μόνο με τις καλές πράξεις θα κερδίσουν τον Παράδεισο. Η μετάνοια, τα δάκρυα και η αυτογνωσία ήταν πράγματα άγνωστα γι’ αυτούς.
Ο Φαρισαίος του Ευαγγελίου καυχάται για την ευσέβειά του και στηλιτεύει την αμαρτωλότητα του Τελώνη. Έχει την αίσθηση του τέλειου και αναμάρτητου. Αντίθετα ο Τελώνης χτυπώντας το στήθος του παρακαλούσε τον Θεό να του συγχωρήσει τα αμαρτήματα. Η Υμνολογία της ημέρας τονίζει με έμφαση τη διαφορά μεταξύ Φαρισαίου και Τελώνη. Ο πρώτος με την καύχηση στερήθηκε τα αγαθά, ο δεύτερος με την μετάνοια αξιώθηκε πολλών δωρεών. Ενώπιον του Θεού κάθε υπερήφανη φωνή είναι μισητή. Ας θυμηθούμε εδώ τα λόγια του Κυρίου μας : «Ουαί υμίν γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί, ότι παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις, οίτινες έξωθεν μεν φαίνονται ωραίοι, έσωθεν δε γέμουσιν οστέων νεκρών και πάσης ακαθαρσίας. Ούτω και υμείς έξωθεν μεν φαίνεσθε τοις ανθρώποις δίκαιοι, έσωθεν δε μεστοί εστε υποκρίσεων και ανομίας» ( ΜΑΤΘ. 23,28 ).
Ο αλαζονικός και θρασύς τρόπος του Φαρισαίου νικήθηκε από το συντετριμμένο πνεύμα του Τελώνη. Στον Φαρισαίο ταιριάζουν τα λόγια του καθηγητή Χρήστου Γιανναρά : «Τίμημα τραγικό ερωτικής στέρησης στο βωμό της απληστίας του θρησκευτικού εγωϊσμού. Πάσχει τη στέρηση ο ψευδευλαβής ανέραστος, πάσχει το πάθος μανικής αυτοκαταξίωσης. Γαντζώνεται απελπισμένα στον νόμο, να εξασφαλίσει την τεκμαρτή δικαίωση της τραγικής του στέρησης. Γίνεται ανάλγητος ο ανέραστος, σκληρός επιτιμητής κάθε αδυναμίας, κάθε ανθρώπινης αποτυχίας» ( Σχόλιο στο Άσμα Ασμάτων, σελίδα 108 ). Ο Φαρισαίος ήταν υποκριτής και φανατικός. Αντίθετα ο Τελώνης μέσα από την αμαρτωλότητά του, είχε οδηγηθεί στην ταπείνωση και στην μετάνοια.
Δυστυχώς υπάρχουν και σήμερα ανάμεσα στους Χριστιανούς Φαρισαίοι. Είναι όσοι υποτιμούν τη δύναμη της Θείας Χάριτος, όσοι μονοπωλούν την ευσέβεια, όσοι με φανατισμό προσπαθούν να επιβάλουν τη γνώμη τους, όσοι φορούν προσωπείο, όσοι αισθάνονται εσωτερική αυτάρκεια, όσοι είναι τυπολάτρες και θρησκόληπτοι. Όλοι αυτοί δεν απέχουν πολύ από τη Φαρισαϊκή νοοτροπία. Υπάρχουν άνθρωποι με εξωτερική θρησκευτικότητα, που στην ουσία ζουν διχασμένη ζωή. Δεν είναι Φαρισαίος ο Χριστιανός που την Κυριακή στην Εκκλησία προσεύχεται, ενώ τις υπόλοιπες ημέρες κλέβει και εξαπατά τους συνανθρώπους του; Δεν είναι Φαρισαίος εκείνος που εξωτερικά δείχνει αξιοπρεπής και δίκαιος, ενώ μέσα του ζει μια ζωή διεφθαρμένη;
Αυτά όλα τα γνωρίζει ο Θεός. Γνωρίζει την εσωτερική κατάσταση του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά. Για τον Θεό σημασία έχει η εσωτερική ζωή και ό,τι εκπορεύεται απ’ αυτήν. Στηλιτεύοντας η Εκκλησία μας την υποκρισία διακηρύττει στο Συναξάρι της σημερινής Κυριακής : «Κρείσσον γαρ εστιν αμαρτάνοντα επιστρέφειν, ή κατορθούντα επαίρεσθαι». Ο δε Αββάς Σαρματάς στο Γεροντικό αναφέρει : «Θέλω άνθρωπον αμαρτήσαντα, ει οίδεν ότι ήμαρτε και μετανοεί, υπέρ άνθρωπον μη αμαρτήσαντα και έχοντα εαυτόν ως δικαιοσύνην ποιούντα» ( Γεροντικόν, σελ.117 ). Όσα κατορθώματα κι αν κάνουμε, όταν δεν συνοδεύονται από την ταπείνωση, είναι επιζήμια για την ψυχή μας.
Αγαπητοί μου φίλοι, το πρώτο σκαλοπάτι της κλίμακας που οδηγεί στον Θεό είναι η τελωνική ταπείνωση. Η Εκκλησία μας όρισε την ανάγνωση της παραβολής του Τελώνη και Φαρισαίου για να μας διδάξει, ότι θεμέλιο και βάση της πνευματικής ζωής είναι η ταπεινοφροσύνη. Καμιά αρετή μας μη μας δημιουργήσει στην ψυχή μας υπερηφάνεια. Μη πέσουμε στα δίχτυα της κενοδοξίας. Ο Κύριος ζητάει από μας τα δάκρυα της μετανοίας και συναισθήσεως. Έτσι προσελκύουμε την Χάρη του Θεού και μπορούμε να πλησιάσουμε τον κατερχόμενο Θεό. Η υπερηφάνεια απομακρύνει την Χάρη του Τριαδικού Θεού. Αντίθετα η ταπείνωση είναι απόρθητο φρούριο το οποίο κανείς εχθρός δεν μπορεί να δρασκελίσει.
π. Βασίλειος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου