Η σημερινή Αποστολική περικοπή, αγαπητοί
μου φίλοι, προέρχεται από την επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τον μαθητή του
Τιμόθεο, που ήταν Επίσκοπος Εφέσου. Ο Παύλος βρισκόταν σε δύσκολη θέση και ο
καιρός του μαρτυρίου πλησίαζε. Δεν τον κυρίευσε όμως ούτε απόγνωση, ούτε
απελπισία. Το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν το πως να φανεί χρήσιμος προς τους
άλλους. Δίνει λοιπόν, στο σημερινό Αποστολικό ανάγνωσμα, τις τελευταίες
συμβουλές και υποθήκες προς τον αγαπημένο του μαθητή Τιμόθεο. Για να τον
στηρίξει στο ποιμαντικό του έργο, δεν χρησιμοποιεί ξένα παραδείγματα, αλλά
προβάλλει τους αγώνες του, τους κόπους του, για να διδάξει και να εμπνεύσει τον
μαθητή του. Γράφει μεταξύ άλλων: «Τον δρόμον τετέλεκα» (Β΄ ΤΙΜ. 4, 7). Έχω
τελειώσει πλέον το δρόμο της ζωής, αλλά με πλήρη συναίσθηση ότι έτρεξα αυτό το
δρόμο, όπως αρμόζει στην αποστολή μου και στην ευθύνη που ανέλαβα ως Απόστολος.
Και πράγματι η μεγαλύτερη ικανοποίηση για
κάθε άνθρωπο που έρχεται σε αυτόν τον κόσμο και φεύγει, είναι να μπορεί να
λέει, όπως ο Απόστολος Παύλος, ότι αξιοποίησε τη ζωή του, αυτό το μεγάλο δώρο
του Θεού και δεν πήγε χαμένη. Και η ζωή αξιοποιείται όχι μόνο με τους φυσικούς
και βιολογικούς νόμους, αλλά και με την πίστη και τη βίωση των ηθικών και
πνευματικών αξιών. Κατά την Χριστιανική διδασκαλία η ζωή αξιοποιείται όχι
ατομικά, φροντίζοντας μόνο τον εαυτό μας, αλλά με την ένωσή μας με τους
συνανθρώπους μας που γίνεται μέσω της αγάπης. Ο άνθρωπος δεν αξιολογείται μόνος
του, αλλά μέσα σε συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα. Μέσα στην κοινωνική ομάδα
φαίνεται ο δίκαιος, ο τίμιος, ο ειλικρινής, ο συνεργάσιμος. Η κοινωνική ομάδα
αρχίζει πρώτα από την οικογένεια. Η οικογένεια προετοιμάζει τα μέλη της για να
ενταχθούν στην κοινωνία.
Ο άνθρωπος που ζει σε ένα ομαλό
οικογενειακό περιβάλλον, αναπτύσσει τις σωστές σχέσεις με τους γονείς του, με
τα αδέλφια του, αργότερα με τη σύζυγό του, με τα παιδιά του. Στο ήρεμο
οικογενειακό περιβάλλον καταξιώνεται ως πρόσωπο ο άνθρωπος. Οι καλές
οικογενειακές σχέσεις βοηθούν τον άνθρωπο να δημιουργήσει ωραίες κοινωνικές
σχέσεις μέσα στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο και ευρύτερα στο επαγγελματικό και
κοινωνικό περιβάλλον. Φυσικά ομαλό οικογενειακό περιβάλλον δεν μπορεί να
θεωρηθεί μία «οικογένεια» που αποτελείται από άτομα του ιδίου φύλου, τα οποία μπορούν
να υιοθετήσουν και παιδιά. Αυτή είναι μία παρά φύσιν κατάσταση, η οποία δεν
μπορεί να αναγνωρισθεί από την Εκκλησία. Το κυριότερο είναι ότι από μία τέτοια
«οικογένεια» θα προέλθουν πολλές παθογένειες, οι οποίες θα κάνουν την εμφάνισή
τους και μέσα στην κοινωνία.
Το μυστικό της επιτυχίας στις κοινωνικές
σχέσεις είναι η θυσία του εγωϊσμού. Πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουμε ότι δεν
ζούμε μόνο για τον εαυτό μας. Είναι πολύ σημαντικό να προσφέρουμε την αγάπη μας
προς τους άλλους ανθρώπους. Έτσι η κοινωνικότητά μας αποβαίνει χρήσιμη και
εποικοδομητική. Αν κοιτάξουμε γύρω μας οι περισσότεροι άνθρωποι αγαπάνε τον
εαυτό τους, τα παιδιά τους και ίσως κάποια συγγενικά τους πρόσωπα. Αγαπάνε
επίσης αυτούς από τους οποίους έχουν να λάβουν κάτι. Η αγάπη αυτή κρύβει
εμπάθεια. Δεν είναι η αγάπη που μας ζητά ο Χριστός! Δεν έχει καμία σχέση με την
Χριστιανική αγάπη! Η αγάπη που προβάλλει η διδασκαλία του Ευαγγελίου είναι
άκρως θυσιαστική. Ο Χριστιανός οφείλει να θυσιάζεται για τον συνάνθρωπό του. Σε
αντίθετη περίπτωση δεν βαδίζει σωστά την οδό του Ευαγγελίου. Βρίσκεται σε
λανθασμένη πορεία.
Ο Απόστολος Παύλος αισθάνεται να έρχεται
το τέλος του. Όμως και τώρα προσφέρει τη διακονία του. Το παράδειγμα του Παύλου
έχει ιδιαίτερη σημασία στην εποχή μας, εποχή έντονου ατομικισμού, με φρικτές
ψυχολογικές επιπτώσεις. Η αγάπη και η προσφορά του Παύλου πρέπει να μας
συγκινήσει. Το χαρακτηριστικό του σύγχρονου ανθρώπου είναι η μοναξιά. Μέσα στη
διανθρώπινη προσέγγιση εξαφανίζεται η μοναξιά και ο μέχρι τώρα συνάνθρωπος παύει
να είναι το αντικείμενο και γίνεται και αυτός πρόσωπο, εικόνα του Θεού. Το
«εγώ» βρίσκει τον πραγματικό εαυτό του στο «εσύ» υπερβαίνοντας τη μοναξιά και
τους νόμους της ταυτότητας και της αντίφασης. Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από
την Εκκλησία αυτό που έλεγε ο Γάλλος υπαρξιστής Ζαν-Πολ Σαρτρ: «Η κόλαση είναι
οι άλλοι». Οι άλλοι, σύμφωνα με τη διδασκαλία του Χριστού, είναι η ανάσταση και
η περιοχή της αληθινής ζωής.
Αγαπητοί μου φίλοι, η προσφορά του
Χριστιανισμού είναι η κοινωνικότητα του ανθρώπου. Η κοινωνικότητα αρχίζει από
το οικογενειακό περιβάλλον και συνεχίζει στις ειρηνικές διανθρώπινες σχέσεις.
Δεν μπορούμε να σωθούμε χωρίς την παρουσία των συνανθρώπων στη ζωή μας. Για να
φθάσουμε στον Θεό, οφείλουμε να περάσουμε μέσα από τις σχέσεις μας με τους
άλλους ανθρώπους. Η ανιδιοτελής αγάπη θα πρέπει να είναι το χαρακτηριστικό μας
γνώρισμα. Η ιδιοτέλεια δεν χωράει στη ζωή των αληθινών μαθητών του Χριστού. Μακάρι
να μοιάσουμε στον Απόστολο Παύλο, που αν και βρισκόταν σε δύσκολη θέση, δεν
αδιαφόρησε για τους αδελφούς του. Τους έδειξε όλη του την αγάπη. Και, όπως ο
Παύλος, να μπορέσουμε κι εμείς να πούμε: «Τον δρόμον τετέλεκα, απόκειταί μοι ο
της δικαιοσύνης στέφανος» ( Β΄ ΤΙΜ. 4, 7-8).
Με
αγάπη Χριστού,
π.
Βασίλειος.
